http://scas.ir/

کمپین دانشجویان در اعتراض به تحریم ها علیه ایران

بسم الله الرحمن الرحیم

جناب آقای بان کی مون

دبیر کل محترم سازمان ملل متحد

با سلام و آرزوی تحقق صلح و امنیت جهانی

جنابعالی به عنوان دبیر کل سازمان ملل وظیفه‌ی دیده‌بانی و صیانت از اصول اساسی منشور این سازمان را بر عهده دارید. لذا این انتظار از شما وجود دارد که در مواقع نقض آشکار اصول مذکور وارد عمل شوید.

علیرغم توجه این منشور به حقوق و ارزش‌های انسانی، در عمل مشاهده می‌شود که دولت آمریکا با اتخاذ سیاست‌های سلطه‌جویانه و جنگ طلبانه، این حقوق را آشکارا نقض می‌کند. در چنین وضعیتی سکوت نهادهای مدعی دفاع از حقوق بشر در قبال این جنایت‌ها، پرسش‌های بسیاری را برای افکار عمومی جهان به وجود می‌آورد.

آیا تهاجم نظامی به کشورهای عراق و افغانستان که در ظاهر برای مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت در منطقه بود، حاصلی جز کشته شدن صدها هزار شهروند غیرنظامی، آواره شدن میلیون‌ها زن و کودک[۱] و گسترش ناامنی به همراه داشته است؟

آیا پشتیبانی و حمایت از رژیم جعلی صهیونیستی، که مصداق بارز تروریسم دولتی و زیرپا گذاشتن حقوق بشر است، و جلوگیری از برخورد نهادهای بین‌المللی با این رژیم[۲]، خلاف ارزشهای انسانی نیست؟ آیا نمی‌توان آمریکا را شریک جنایات این رژیم نژادپرست در غزه، لبنان و در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران دانست؟

آیا حمایت و پشتیابی آمریکا از دولت‌های دیکتاتور و سرکوبگر در بحرین و میانمار، که دستشان به خون هزاران انسان بی‌گناه آلوده است، خلاف اهداف بین‌المللی در جهت گسترش دموکراسی و آزادی‌های مدنی نیست؟

آیا خارج کردن گروهک تروریستی منافقین از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا و حمایت مالی و رسانه‌ای از این گروهک به معنی حمایت از تروریسم نیست؟

آقای بان کی مون

علیرغم اینکه بر اساس معاهده‌ی بین‌المللی ان.پی.تی حق تمام کشورها مبنی بر استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای به رسمیت شناخته شده است، دولت آمریکا به بهانه‌های واهی، تلاش می‌کند تا این حق را از ملت ایران سلب کند و در این راه به هیچ قانونی پایبندی ندارد. از جمله، با وضع تحریم‌هایی یکجانبه و غیرمنطقی علیه ملت ایران، در موارد بسیاری از قوانین بین‌المللی تخطی نموده است.

بر اساس منشور حقوق و وظایف اقتصادی سازمان ملل متحد، هیچ دولتی حق استفاده یا ترغیب به استفاده از محدودیت‌های اقتصادی، سیاسی یا هرنوع محدودیت دیگری برای اینکه حق حاکمیت یک دولت دیگر را به زور از او بگیرد ندارد[۳]. در حالیکه تحریم بانک مرکزی یک کشور به عنوان مهمترین نهاد حاکمیتی در عرصه‌ی سیاست‌های پولی، یا تحریم وزرا و مسئولین دولتی، در راستای سلب حق حاکمیت آن دولت می‌باشد.

همچنین بر اساس قوانین سازمان ملل متحد، فشار اقتصادی یا سیاسی بر علیه کشورهای در حال توسعه ممنوع می‌باشد[۴]. این مصوبه به وضوح شامل محدودیت‌ها یا تحریم‌های تجاری، مالی یا سایر انواع تحریم‌های اقتصادی نیز می‌شود و آنها را مغایر با اصول منشور سازمان ملل متحد می‌داند؛ زیرا این محدودیت‌ها بر عملکرد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه اثر منفی می‌گذارد و بیش از همه به شهروندان آسیب می‌رساند.

بر اساس اصول منشور سازمان ملل، شهروندان عادی در تمام زمانها، حتی در طول جنگ باید مورد حمایت باشند[۵] و تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه‌ی آمریکا، شدیدا حقوق شهروندی و قوانین و هنجارهای بین‌المللی را نقض می‌کند.

منشور سازمان ملل متحد صراحتا اعلام می‌کند که هیچ عضوی، در روابط بین‌المللی خود حق استفاده یا تهدید به استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی کشور دیگری را ندارد[۶]؛ با این حال دولتمردان آمریکایی نه تنها با تحریم‌های اقتصادی این قانون را نقض می‌کنند، بلکه گستاخانه و با این ادبیات که تمام گزینه‌ها روی میز است، ایران را تلویحا به حمله‌ی نظامی تهدید می‌کنند.

جناب آقای مون

علی رغم ادعاهای دروغین دولتمردان آمریکایی که بیان می‌دارند تحریم‌های اعمال شده تنها به منظور توقف برنامه‌ی هسته‌ای ایران است و این تحریم‌ها را تحریم‌های هوشمند عنوان می‌کنند، نه تنها این تحریم‌ها هوشمندانه نبوده، بلکه به صورت وحشیانه‌ای مردم عادی و شهروندان ایرانی را مورد هدف قرار داده است.

واقعیت این است که برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است و این تحریم‌ها به برنامه‌ی هسته‌ای ایران ارتباطی ندارد، بلکه این بهانه، تنها پوششی برای دلایل واقعی تحریم‌هاست. موضوع این است که دولت آمریکا هیچ کشوری را خارج از سلطه‌ی خودش تحمل نمی‌کند و ملت‌های مستقل و در صدر آنها ایران، هدف تهاجم او هستند.

مردم ایران همانگونه که در سالیان گذشته نشان داده و اثبات نموده‌اند، در دفاع از حقوق مسلم خود در حوزه‌های مختلف، پایدار هستند و به طور قطع این گونه فشارها بر روند پیشرفت آنان اثر نخواهد گذاشت؛ اما باید این را بدانید که ادامه‌ی روند موجود، تنها سبب از دست رفتن مشروعیت سازمان‌هایی مانند سازمان ملل متحد که مدعی دفاع از حقوق و ارزشهای انسانی هستند، خواهد شد. لذا  این انتظار از جنابعالی به عنوان دبیر کل سازمان وجود دارد که نسبت به این موارد فاحش نقض حقوق بشر، بی‌تفاوت نبوده و با استفاده از ظرفیت‌های تحت اختیار خود نسبت به جلوگیری از ادامه‌ی این قانون شکنی‌ها اقدام نمایید.

http://scas.ir/

علي اصغر  احمدي

فهرست

مقدمه. 3

اصل یک: آغاز تربیت... 3

اصل 2: ابعاد تربیت... 4

اصل 3: کودکی انسان. 5

اصل 4: تفاوت‏های فردی.. 5

اصل 5: انگیزه و تربیت... 6

اصل6: نسبیت در تربیت... 7

اصل 7: هیجان و تربیت... 7

اصل 8: نگرش مثبت به کودک... 8

اصل9: محبت، نیاز مستمر. 8

اصل 10: اندیشه، جوهر انسانیت... 9

اصل 11: احساس کرامت... 9

اصل 12: کنترل‏کننده‏های رفتار. 10

اصل 13: مسالمت‏جویی.. 11

اصل 14: راست و راست‏گویی.. 12

اصل 15: ارتباط.. 13

اصل 16: حیطه‏های رفتار. 14

اصل 17: خلاقیت... 15

اصل 18: گفتن و شنیدن. 16

اصل 19: یادگیری و یاددهی.. 17

اصل 20: نقش و جایگاه مربی و متربی.. 18

مقدمه

تعلیم و تربیت یک ساخت اعتباری است. ساخت است، از این جهت که دارای اجزایی است که کل واحدی را می‏سازند؛ پویاست از آن جهت که رابطة بین اجزا پیوسته در حال تغییر و دگرگونی است؛ متحول است از این بابت که به سوی اهدافی در حال حرکت است.

اصل در معنای قراردادی و اعتباری آن با مبانی و اهداف، ارتباطی تنگاتنگ پیدا می‏کند. ما از یک طرف با مبانی که جنبة واقعی و حقیقی دارند مواجه هستیم و از سوی دیگر با اهداف که ممکن است جنبة اعتباری و قراردادی داشته باشند. در ساخت‏های متحولی چون تعلیم و تربیت، ما با اهداف قراردادی رو به رو هستیم. وقتی می‏خواهیم از مبانی به سوی اهداف حرکت کنیم، با اصول به معنای بایدها و نبایدها مواجه خواهیم شد.

اولین معنای اصل در قالب بایدها و نبایدها بر این اندیشه استوار است .صرفاً با تکیه بر مبانی نمی‏توان چنین بایدها و نبایدهایی را وضع کرد. مبانی، شرط لازم برای وضع‏ها بایدها و نبایدها هستند، لکن شرط کافی برای آن به شمار نمی‏آیند. در وضع بایدها و نبایدها، باید بر مبانی تکیه کرد، لکن به شرط‏ها و شروط‏ها، اصل عبارت است از باید‏ها و نبایدهایی به مثابة راهنمای عمل برای رسیدن از مبانی به سوی اهداف، با توجه به جمیع جهات ممکن در یک ساخت متحول و اعتباری.

هرچند نمی‏توان از هر مبنایی، هر اصلی را استخراج کرد، لکن مبانی در موضع و جایگاه خود، بایدها و نبایدهایی را نیز بر عمل مربی تحمیل می‏کنند. و در این معنا: "اصل عبارت است از راهنمای عمل در محدوده‏ای که مبانی آن را تعیین و تحمیل می‏کنند."

اصل یک: آغاز تربیت

برای این‏که بتوانیم تأثیر تربیتی بر روی فرزندان و دانش‏آموزان خود داشته باشیم، لازم است پیوسته به تربیت خود بیندیشیم و در این راه قدم برداریم.

این اصل به دلایل زیر لازمة تربیت است:

1-انسان بیش و پیش از آن‏که از کلام دیگران تأثیر بگیرد، از عمل آنان اثر می‏پذیرد.

درک کلام، مستلزم شکل‏گیری نظام زبانی و معنایی در ذهن انسان است. تا انسان سابقة کافی و وافی از چیزی در ذهن نداشته باشد، پیام زبانی مربوط به آن چیز را به درستی درک نمی‏کند (آزوبل، 1966 و رکت ولزلی، 1988). در حالی که درک عمل بسیار زودتر و ساده‏تر انجام می‏پذیرد.

2-تربیت خویش، مستلزم آموزش مادام‏العمر است. یادگیری مادام‏العمر موجب می‏شود مربی و معلم، پیوسته از متربی خود جلوتر باشند و همین امر نفوذ آنان را مستدام می‏سازد.

معلمان و مربیان و والدینی موفقند که در یک‏جا راکد باقی نمی‏مانند و عملاً توانمندی خود را در یادگیری نشان می‏دهند.

3-کسانی که دست به کار تربیت می‏شوند، به خصوص تربیت خود، به دشواری‏های تغییر خویشتن بیش‏تر واقف شده، اندیشه‏ای واقع‏بینانه در مورد متربی خود پیدا می‏کنند. از این‏رو افراد خود ساخته، به رغم رسیدن به کمال اخلاقی و معنوی، در مقایسه با کسانی که از تربیت خویش غافلند، دیگران را کم‏تر مورد سرزنش قرار می‏دهند و برای توصیه‏های اخلاقی و تربیتی خویش، راه‏های عملی‏تری پیش پای متربیان خود می‏گذارند. این‏گونه افراد به دلیل رشد علمی و عقلی خود، دیگران را نیز بهتر می‏شناسند. این‏گونه افراد دیگران را زودتر تحت تأثیر قرار می‏دهند، متواضعند و هم حسی خوبی با متربیان خود دارند. این‏ها همه موجب می‏شود متربی قلباً به سمت مربی خود سوق پیدا کند و در دل احترام عمیقی نسبت به وی احساس نماید.

اصل 2: ابعاد تربیت

در تربیت باید به رشد همه جانبه و متوازن شخصیت متربی توجه داشت. نگرش محدود در تربیت نمی‏تواند ما را به هدف برساند.

انسان موجودی است واحد. هرچند که به اعتباری مرکب است از جسم و جان، به رغم یگانگی وجود انسان و غیر قابل تجزیه بودنش، دارای ابعاد گوناگون است. مهم‏ترین ابعادی که می‏توان برای زندگی روانی انسان برشمرد عبارتند از:

1- بعد شناختی

2- بعد عاطفی

3- بعد حرکتی- جسمانی

4- بعد اجتماعی

5- بعد اخلاقی

6- بعد هنری

این ابعاد نه‏تنها یکپارچگی روانی انسان را تهدید نمی‏کند، بلکه مقوّم و مؤیّد آن نیز هست، هر بعد با حفظ حدود خود، متأثر از سایر ابعاد و وابسته به آن‏ها نیز می‏باشد.

بعد شناختی انسان بر جنبه‏های ادراکی او تأکید دارد. برای پرورش جنبة شناختی کودک نه‏تنها باید تصورات و تصدیقاتی را به عنوان مصالح اولیة تفکر در اختیار کودک قرار دهیم، بلکه مهم‏تر از آن باید به نحوة پردازش داده‏های شناختی نیز توجه داشته باشیم. یعنی نه‏تنها باید افکار را به کودک آموخت، بلکه باید روش فکر کردن را نیز به وی آموزش داد.

توجه به جنبة عاطفی انسان یعنی بعد انگیزشی و شکل دادن و پرورش انگیزه‏های مثبت و حذف انگیزه‏های منفی، از وظایف مهم تربیت است.

توجه به بعد حرکتی- جسمانی انسان در تربیت، یعنی سالم و متعادل نگه داشتن جسم و حرکات نیز از جمله وظایف تربیتی است. جسم نه‏تنها باید از سلامت و تعادل کافی برای امروز کودک برخوردار باشد، بلکه در مراحل مختلف عمر نیز باید از استحکام و تعادل خوبی بهره‏مند باشد.

در تربیت بعد اجتماعی شخصیت باید توجه داشت که هریک از ما در هر بُرهه از زمان در یک بازی اجتماعی مشارکت داشته باشیم. تربیت اجتماعی در حقیقت آماده کردن افراد برای ورود به بازی‏های قانونمند اجتماعی است.

محیط از طریق ارائة قواعد و قوانین و هنجارها، و پی‏گیری در انجام آن، وجدان اخلاقی را در درون فرد شکل داده، تقویت می‏کند. تربیت باید به پرورش این بعد از شخصیت کودک توجه داشته باشد. دیدن و درک زیبایی‏ها و نیز آفریدن زیبایی‏ها باید در تربیت مورد توجه قرار گیرد. او را باید برای ایجاد صحنه‏ها و آثار زیبا تشویق کرد.

اصل 3: کودکی انسان

انسان در مقایسه با سایر حیوانات رشدی بسیار آرام ولی گسترده و عمیق دارد. فرزندان حیوانات، بسیار سریع به استقلال می‏رسند، ولی فرزند انسان بسیار کند به این درجه و مرحله می‏رسد. با این حال انسان می‏تواند در مسیر رشد و کمال خود به نقاطی برسد که هیچ موجودی نمی‏تواند به آن سطح دسترسی پیدا کند. در تربیت باید برای رسیدن به اهداف بلند و عالی، عزم را جزم کرد و با آرامش، لکن با استواری و استحکام به طرف آن اهداف حرکت کرد. عجله کردن برای رسیدن به اهداف، آن هم اهدافی ظاهری نه‏تنها به سود تربیت نیست، بلکه به آن آسیبی جدی وارد می‏کند.

اصل 4: تفاوت‏های فردی

توجه به تفاوت‏های فردی، لازمة یک تربیت متعادل و درست است. انسان‏ها همه یکسان خلق نشده‏اند و مربیان باید ضمن داشتن برنامة کلی در تربیت، به ویژگی‏های منحصر به فرد هر یک از متربیان توجهی خاص داشته باشند. بنابراین لازم است:

1- مربیان به ویژگی‏های اساسی و بنیادی در تربیت از قبیل هوش، انگیزش، خلاقیت و سلامت روانی توجه داشته، تفاوت‏های فردی متربیان را در این زمینه‏ها مورد عنایت قرار دهند.

2- جایگاه هر متربی را در میان هم‏سالان خود مشخص کنند.

3- پیشرفت کودک و نوجوانی را نسبت به خود او در نظر بگیرند.

4- در طراحی برنامه‏های تربیتی متربی را اصل قرار دهند، نه برنامه را.

اصل 5: انگیزه و تربیت

کودک در زندگی باید با گام‏ها و انگیزة خود حرکت کند. بازده اندک کودک را به نتیجة بالا و درخشانی که با فشار و تلاش ما به دست آمده است، نفروشیم.

اولین نکته در تقویت انگیزه‏های درونی کودک، مواجه کردن کودک با محرومیت‏های نسبی و شناخت انگیزه‏ها و راه‏های پاسخگویی به آن‏هاست.

شاگردی که نمرة خوبی دریافت می‏کند مستوجب دریافت تشویق و توجه بیش‏تر است و دانش‏آموزی که نمرة کم‏تری به دست می‏آورد، تشویق و توجه کم‏تری دریافت می‏کند و یا حداکثر این‏که تشویق و یا توجهی دریافت نمی‏کند، نه این‏که چوب بخورد و تنبیه شود.

از جبر پنهان و یا عوامل برانگیزاننده استفاده کنیم.

اگر به نوجوانی که با سهل‏انگاری وضو می‏گیرد، بگوییم: "به این شکل که وضو می‏گیری بهتر است نماز نخوانی، زیرا نماز با تمامی مقدمات و اجزایش باید درست باشد."

آن‏چه می‏تواند کودک را به طرف رشد و کمال سوق دهد، انگیزه‏هایی است که از درون او را به سمت اهداف هدایت می‏کند. این انگیزه‏ها باید شناخته شده، در جهت تحریک بیش‏تر کودک و نوجوان تقویت شوند. به این منظور در مورد انگیزه‏ها لازم است بدانیم که:

1- انگیزه‏های اولیه و طبیعی مانند گرسنگی، تشنگی، کنجکاوی و... می‏تواند برانگیزانندة تعدادی از رفتارها باشند. محرومیت نسبی در این انگیزه‏ها می‏تواند موجب تشدید آن‏ها شود.

2- به کمک انگیزه‏های اولیه و طبیعی باید انگیزه‏های ثانویه‏ای مانند تمایل به پیشرفت تحصیلی را ایجاد و تقویت نمود.

3- باید با فراهم آوردن زمینة لازم برای عمل موفقیت‏آمیز کودک و نوجوان انگیزه‏های او را تقویت کرد.

4- از طریق اجتناب از اجبار آشکار و محسوس، از تضعیف انگیزه‏ها جلوگیری کرد.

اصل6: نسبیت در تربیت

تلاش و بازدهی که متناسب با توان کودک است باید تشوق وتقویت شود. انتظار نداشته باشیم که فرزندمان در عمل و شخصیت، کامل و بی‏نقص باشد.

برای تعیین ملاکی برای تنبیه و تشویق رفتار از عوامل خارجی و آرمانی کم‏تر استفاده کنیم. مثلاً رفتار فرزندمان رابا کودک و یا نوجوان دیگری، هرچند هم سن و سال ویا کوچک‏تر از او باشد، مقایسه نکنیم. کودک یا نوجوان باید با خودش مقایسه شود.

تربیت بدون تشویق و تنبیه مناسب، امکان‏پذیر نیست. لکن باید توجه داشت که هرچیزی در مورد کودک نمی‏تواند مورد تشویق و یا به خصوص مورد تنبیه واقع شود. مثلاً نباید تغییراتی که خارج از اختیار و ارادة کودک و نوجوان است، زیاد مورد تشویق قرار گیرد و یا خدای ناکرده تنبیه شود. آشفتگی دورة نوجوانی چیزی نیست که به سبب آن نوجوان را تنبیه و یا سرزنش کنیم. هم‏چنین به دلیل زیبایی چهره و یا هوش سرشار یک کودک نباید او را مورد تشویق قرار داد، بلکه آن چیزی که باید مورد تشویق قرار گیرد، "عمل" و بازده موفقیت‏آمیز کودک و نوجوان است. هر گام کودک و نوجوان به جلو می‏تواند مورد تشویق قرار گیرد و در مواردی نیزهر گام او به عقب می‏تواند مورد تنبیه واقع شود.

اصل 7: هیجان و تربیت

در کار تربیت، هیجانی بودن رابطة عکس با تأثیر مثبت دارد.

سه جزء "شناخت"، "انگیزه" و "حرکت" اجزای مکمل برای انجام یک کار هستند. هیجانی شدن، کنترل فرد را بر رفتارش کاهش می‏دهد، و از آن‏جا که تسلط بر خویشتن لازمة تربیت است، هیجانی شدن، این تسلط را کاهش می‏دهد در نتیجه حاصل تربیت بیش از پیش ضایع می‏شود.

مربی باید یکی از عناصری که در تربیت باید به متربی خود منتقل کند همین عنصر تسلط بر خویشتن است. مربی باید تلاش کند میزان تسلط فرد بر اعمال و امیالش را افزایش دهد.

هرچند که هیجانات بخشی از زندگی ما هستند، لکن باید مهار شوند و به شکل معقول مورد استفاده قرار گیرند. در تربیت باید گفت که نمی‏توان هیجانی بود وبا هیجان عمل کرد، بلکه آرامش و سکینه لازمة تربیت است. مربی باید به آرامش و سکون خود، تربیت را امری دلنشین و امکان‏پذیر نشان دهد. آرامش در تربیت موجب جلب و جذب متربی است و هیجانی بودن موجب فرار او را فراهم می‏آورد.

اصل 8: نگرش مثبت به کودک

مربیان به طور معمول، در مواجهه با متربیان خود، آنان را مورد ارزیابی قرار می‏دهند. این گونه ارزیابی‏ها بیش‏تر از آن‏که ارزیابی واقعی دیگری باشد، منعکس کنندة ویژگی‏های ماست.

یکی از علت‏های مؤثر در شکل‏گیری خود پنداره نحوة واکنش اطرافیان فرد درمقابل اعمال و رفتارهای اوست. اطرافیان کودک یا نوجوان به کرات رفتار او را ارزش گذاری می‏کنند و از رفتارهای عینی وجزئی او قواعد کلی می‏سازند و به او منعکس می‏کنند. چنین کاری به تدریج خودپندارة خاصی در کودک و یا نوجوان شکل می‏دهد و او را به سمت یک اسناد خاص رهنمون می‏شود.

اگر کار غلط و ناشایستی انجام می‏دهند، تنها غلط بودن آن کار را به آنان گوشزد کنیم و آن را کلی نکنیم.

هریک ازما انسان‏ها تصوری از خودمان داریم که اصطلاحاً آن را خودپنداره می‏گویند. خودپنداره‏ها ممکن است مثبت یا منفی، ضعیف یا قوی باشند. کسی ممکن است تصوری مثبت از خود داشته باشد و با دید واقع‏بینانه خودش را ارزیابی کند. در حالی که فرد دیگری ممکن است تصویری منفی و بی‏کفایت از خود ارائه کند. برای یک تربیت صحیح باید به کودک یا نوجوان کمک کنیم تا خودپنداره‏های با کفایت مثبت و منفی او را واقع‏بینی ببینیم و مورد ارزیابی قرار دهیم. می‏توانیم صفات مثبت او را با قید کلی به کار ببریم، ولی نباید صفات منفی او را به شکل کلی به او منعکس کنیم. اگر نمرة خوبی می‏گیرد ،می‏توانیم به او بگوییم این نمره نشانگر هوش بالای تو و یا پشتکار زیاد توست، ولی در مورد نمرة کم درست نیست که بگوییم این نمره نشانگر کم‏هوشی و یا تنبلی تو می‏باشد.

اصل9: محبت، نیاز مستمر

انسان وقتی نیازهای اولیه‏اش تا حدی مرتفع می‏شود، نیازهای جدیدی را به میدان می‏آورد. از جمله این‏که انسان‏ها از اولین سال‏های زندگی می‏خواهند علاوه بر جای فیزیکی و آشکار، جایی نیز درقلب‏های دیگران داشته باشند، یعنی نشان می‏دهند که طالب محبت دیگران هستند. این نیاز یک نیاز مستمر و حیاتی برای زندگی روحی و معنوی انسان است. احساس محبت نیز یک ضرورت مستمر برای حیات روحی ماست. برای تنبیه کودک نباید او را از محبت محروم کنیم، بلکه می‏توانیم از روش‏ها و ابزارهای دیگری، به خصوص "توجه" و "بی‏توجهی" استفاده کنیم.

اصل 10: اندیشه، جوهر انسانیت

در مقایسه بین شیرین زبانی فرزندمان و کلامی که از روی تأمل و تفکر به زبان آورده، کلام مبتنی بر تفکر را بیش‏تراز شیرین زبانی او مورد توجه قرار دهیم. دراین‏جا صحبت بر سر غلط بودن یا درست بودن کلام نیست، بلکه صحبت بر سر اندیشیدن و سخن گفتن است، حتی اگر سخنی نادرست باشد.

 برای تقویت گفتاری که بر اندیشه استوار است، باید به عمل متربی توجه و دقت بیش‏تری مبذول نماییم.

شرایط لازم برای فعال کردن ذهن متربی را فراهم آوریم. از جمله این‏که سؤال‏های خوبی برای او مطرح کنیم. جریان تفکر او را پی‏گیری نماییم و او را با موقعیت‏هایی که برانگیزانندة اندیشه است مواجه سازیم.

عقل و اندیشة انسان، پایه و اساس انسانیت را می‏سازند. رشد انسان در اصل و اساس وابسته به رشد عقلی اوست. بر این اساس لازم است در تربیت فرزند تفکر عقلانی او را تقویت کنیم. این تقویت نه تنها به لحاظ فردی دارای اهمیت است، که به لحاظ اجتماعی و برقراری رابطه‏هایی سالم و سازنده در اجتماع نیز ضروری است به این جهت لازم است سخن و عمل مبتنی براندیشه را در متربی تقویت کرده، عملاً نشان دهیم که ما تسلیم سخن حق و درست هستیم، حتی اگر عملاً بر خلاف میل و خواست ما باشد.

اصل 11: احساس کرامت

"احساس گرامت، حافظ سلامت روانی، اجتماعی و اخلاقی و پشتوانة تحرک و مسئولیت‏پذیری انسان است. آن را پیوسته برای متربی خود تأمین کنیم."

منِ آرمانی[1]: ما علاوه بر آن که تصوری از وضعیت کنونی خویش داریم، برای خود نحوه‏ای از بودن را نیز ترسیم می‏کنیم.

منِ آرمانی هرچند که انسان را در جهت تحول و تحرک سوق می‏دهد، لکن در سعادت و شقاوت انسان نقشی بسیار مهم ایفا می‏کند. این‏که چه سمت و سویی را به شکل آرمانی برای خود در نظر بگیریم، می‏تواند تأثیر بسزایی در حرکت‏های بعدی ما در زندگی داشته باشد. یکی از وظایف تعلیم وتربیت، ایجاد "منِ آرمانی" مناسب برای متربی است.

خود بزرگ‏بینی، حاصل مقایسة خود با دیگران است؛ در حالی که احساس کرامت، توجه انسان به ارزش انسانی و الهی خویشتن است. کسی که دارای احساس کرامت است، برای دیگران، حتی مخالفان خود، ارزش قائل است. کسی که دارای احساس خود بزرگ‏بینی است از خود تعریف‏هایی می‏کند که غیرواقعی است، فردی که دارای احساس کرامت نفس است واقع‏بینانه خود رامعرفی می‏کند. احساس خود بزرگ‏بینی بر یک احساس حقارت عمیق استوار است، حال آن‏که احساس کرامت، بر احساس ارزشمند درونی تکیه دارد.

امام علی (ع): می‏فرماید:"اَلعالِمُ مَن عرف قدرَهُ و کفی بالمرءِ جهلاً اَن لا یَعرِفَ قدره. یعنی دانشمند کسی است که ارزش خویش را بشناسد و برای مرد (انسان) همین جهل کافی است که ارزش خود را نداند.

اگر آنچه در مورد خود می‏شناسیم، همراه با کرامت و عزت نفس باشد ما را بیش‏تر به سمت کمال و ارزش‏های مثبت سوق می دهد، ولی اگر خود را موجودی پست بدانیم، بیش‏تر به سمت آلودگی‏ها سوق پیدا می‏کنیم. مهم‏ترین مبنا برای این که خود را ارزشمند بدانیم این است که به ارزش واقعی انسان توجه داشته باشیم و انسان را با ملاک‏هایی چون پول و یا قضاوت دیگران، مورد ارزیابی قرارندهیم. باید در تربیت به فرزندمان بگوییم که او از آن جهت که یک انسان است و دارای کمالات انسانی است، ارزشمند است. این احساس ارزشمند می‏تواند او را از آسیب‏های بسیاری مصون بدارد.

اصل 12: کنترل‏کننده‏های رفتار

تشویق و تنبیه دو جزء لاینفک در تربیت هستند. در درجة اول استفاده از روش‏هایی است که متربی را از انجام کارهای نامطلوب، ناخشنود کند. بی‏توجهی، قهر، سرزنش، محروم‏سازی و امثال آن‏ها شیوه‏های تنبیهی‏یی هستند که جنبة انسانی دارند.

انسان در کنار نیازهای جسمانی خود، نیازهای روانی متعددی دارد که از جملة این نیازها، نیاز به توجه است. نیاز به توجه باید به شکل مثبت و سازنده ارضا شود و ضمن آن می‏توان رفتارهای کودک و نوجوان را در جهت مطلوب شکل داد.

نظر به اهمیتی که "توجه" در زندگی انسان دارد، می‏توان از آن برای ایجاد رفتارهای مطلوب و از بین بردن رفتارهای نامطلوب استفاده کرد. عدم رعایت نکات ظریف تربیتی رفتارهای نادرست رادر کودک تقویت کند. وقتی کودکی به آرامی در گوشه‏ای نشسته و مشغول انجام تکالیف خود است، مورد توجه قرار نمی‏گیرد، ولی به محض این‏که بلند می‏شود و شیطنت می‏کند، مورد توجه اطرافیان قرار می‏گیرد.

می‏توانیم از "توجه کردن" به کودک یا نوجوان به عنوان پاداش و تقویت و از بی‏توجهی به عنوان تنبیه یا به عبارت دقیق‏تر از بی‏توجهی برای تقویت نکردن یک رفتار استفاده کنیم.

تقویت متناوب از تقویت مستمر مؤثرتر است. ولی توجه داشته باشیم که رفتار نادرست را باید به طور پیوسته مورد بی‏توجهی قرار دهیم. لازم نیست در مورد همة رفتارها برای متربی خود توضیح دهیم که چرا به او بی‏توجهی می‏کنیم و یا چرا به او توجه نشان می‏دهیم. به کمک "توجه" و کنترل به موقع آن می‏توانیم رفتارهای متربی را در جهت مطلوب سوق دهیم، مشروط بر آن‏که:

از توجه کردن به عنوان تقویت کننده یا پاداش استفاده کنیم.

رفتار درست و مطلوب را برای خود دقیقاً مشخص کنیم.

از توجه و بی‏توجهی به شکل نظامدار استفاده کنیم.

از توجه به شکل پیوسته استفاده نکنیم بلکه به شکل سهمی از آن بهره بگیریم.

مقدار توجه و بی‏توجهی باید متناسب با رفتار، تغییر پیدا کند.

اصل 13: مسالمت‏جویی

مهمترین علت‏های بروز شرایط مبارزه‏طلبی بین مربی و متربی .

1-عوامل ناشی از تحول بهنجار کودک و نوجوان

2-وجود برخی از کنش‏های نابهنجار

در میان مراحل مختلف تحول راحت‏ترین و آرام‏ترین مرحله، سنین دبستانی، یعنی فاصلة 6 تا 11 سالگی است. مراحل پیش از این و مرحلة نوجوانی که پس از دورة دبستان قرار گرفته است. در درون خود رفتارهایی دارند که می‏تواند مربی ناآشنا را به جنگ با متربی بکشاند. انجام اعمال تلافی‏جویانه از طرف مربی، احساس ستم‏دیدگی و مورد بی‏مهری قرار گرفتگی را در کودک ایجاد می‏کند. چنین شرایطی در سنین پیش دبستانی، اگر همراه با هیجانی شدن مربی به شکل عصبانی شدن، پرخاش کردن و یا گریه کردن باشد، اثری به مراتب بدتر به جای می‏گذارد. کودکی که احساس کند عملش تأثیر هیجانی بر مربی گذاشته، تقویت می‏شود که عملش را باز تکرار کند.

رسول اکرم اسلام -صلی الله علیه و آله- فرمود: نوجوان را در موضع مشاور و وزیر خود قرار دهد، تا او از این طریق هم خود را به منصة ظهور برساند و هم با مربی احساس همدلی و هم‏حسی بیش‏تری کند.

 مهمترین اختلالاتی که در زیر مجموعة اختلال‏های رفتار اغتشاشگر یا ایذایی قرار می‏گیرند عبارتند از:

الف)اختلال رفتار ارتباطی یا اختلال سلوک.[2]

ب)بیش فعالی، با، یا بدون نارسایی توجه.[3]

ج)اختلال تضادورزی مبارزه‏طلبانه.[4]

مربی هرگاه احساس کینه و دشمنی با متربی خود داشته باشد، دیگر نمی‏تواند نفوذ و تأثیر تربیتی خویش را ادامه دهد. بنابراین مربی نه تنها باید خود را از داشتن احساس کینه نسبت به متربی دور کند، بلکه از انجام کاری که موجب برانگیختن احساس دشمنی در او می‏شود نیز باید برحذر باشد.

به دلایل چندی ممکن است کودک و یا نوجوان با مربیان خود سر ناسازگاری داشته باشد. از جمله این‏که در برخی از مراحل رشد، متربی به لحاظ سازگاری دچار مشکل می‏شود و یا در بعضی موارد ممکن است دچار اختلالی شود که سازگاری او با دیگران را با مشکل مواجه کند. در همة این شرایط باید توجه داشته باشیم که ناسازگاری را نمی‏توانیم با ناسازگاری ازبین ببریم. بنابراین از ایجاد فضای آشفته بین خود و متربی خود اجتناب کرده،سعی کنیم با ایجاد رابطه‏ای مبتنی را درک و احترام متقابل، اوضاع آشفته را به سامان برسانیم.

اصل 14: راست و راست‏گویی

در تربیت کودک، اعمال و احساسات ما نافذتر و تأثیرگذارتر از کلام ما بر متربی است.

حضرت علی -علیه السلام- می‏فرماید: "لِسانُ الحالِ اَصدقُ مِن لِسانِ المقالِ.([5]) "یعنی زبان حالت و حال صادق‏تر از زبان گفتار است. اگر به متربی خود، احیاناً دروغ بگوییم، زبان حال ما و به عبارتی رنگ رخسارة ما واقعیتی دیگر را به او می‏گوید و در این هنگام است که ما به عنوان یک مربی در نزد و نظر او تبدیل به انسانی دورو و دو چهره می‏شویم.

دروغ‏گویی نه تنها به جایگاه مربی در نزد متربی لطمه وارد می‏کند، بلکه او را آماده می‏سازد که در جهت انحطاط اخلاقی گام بردارد. امام کاظم -علیه السلام- ونیز از امام صادق -علیه السلام- نقل شده که فرموده‏اند: هرکسی که راست‏گو باشد، اعمالش منزه خواهد شد.

راستگویی و تقید به آن انسان را از ارتکاب اکثر اعمال نادرست اخلاقی باز می‏دارد. وقتی راست‏گویی بر اعمال فرد حاکم باشد، این مصالح فردی نیست که اعمال وی را تغییرمی‏دهد، بلکه این واقعیت است که در عمل فرد متجلی می‏شود؛ و از آن‏جا که واقعیت یک چیز بیش‏تر نیست، عمل نیز از یکرنگی و وحدت تبعیت می‏کند. با غلبة راست‏گویی بر رفتار و اخلاق آدمی، انسان از اضطراب ناشی از فاش شدن دروغ‏هایی که می‏گوید و ازاضطراب ناشی از چندگانگی رفتار و کلامش رها می‏شود و آرامش و سکون بر او حاکم می‏گردد. پس به او راست‏گویی را بیاموزیم، و این کار ممکن نیست، مگر این که خود به این عمل مقید باشیم.

از راه تقید عملی به راست‏گویی است که می‏توانیم هستة مرکزی در شخصیت کودک و نوجوان را که همانا "وجدان([6])" است شکل دهیم. اگر وجدان به خوبی شکل بگیرد، اعمال نیز، کنترل خواهند شد. اریکسون([7] )روان‏شناس آلمانی الاصل معتقد است: "وجدان در درون کودک بخشی را به وجود می آورد که پیوسته به عنوان ندای درونی([8]) عهده‏دار مراقبت از خود([9]،) هدایت خود([10]) و تنبیه خود([11]) است". اگر قاعده‏ای به طور منظم و مستمر به کودک ارائه شود، کودک از طریق درونی کردن آن قاعده وجدان خود را می‏سازد. اگر قاعده‏ای گاه به کودک ارائه شود و گاه ضد آن به او عرضه گردد، درونی سازی آن قاعده به سادگی انجام نمی‏گیرد. اگر مربی بنا به مصالحی دروغ بگوید و بنا به مصالحی راست، کودک نمی‏تواند راست‏گویی را به عنوان یک قاعده و هنجار درونی کند.

روان شناسان معتقدند که در اثر درونی شدن یک قاعده، وقتی کودک خلاف آن قاعده عمل کند، دچار احساس گناه می‏شود. این احساس گناه خود تنبیه کننده است. احساس گناه در این‏جا یک عنصر تربیتی است و فرد به کمک آن از تکرار عمل نامقبول اجتماعی و اخلاقی پرهیز می‏کند. در مورد راستگویی نکتة دیگری را نیز باید مورد توجه قرار داد. قاعدة راست‏گویی مستلزم گفتن همه‏چیز نیست. حضرت علی -علیه السلام- می‏فرماید: نمی توانی راست گو باشی، مگر آن که برخی از آنچه را که می‏دانی کتمان کنی. کسی که  هنر کتمان را بداند، از دروغ گفتن بی‏نیاز می‏شود. باید توجه داشته باشیم که در مقابل کودک نیز نباید هر آنچه را می‏دانیم بیان کنیم. اگر کودک سؤالی می‏پرسد ک دانستن پاسخ آن به مصلحت او نیست، یا به آن سؤال پاسخ ندهیم یا اینکه بخشی از پاسخ را به او بگوییم که برای وی مضر نیست.

اصل 15: ارتباط

یکی دیگر از کارکردهای زبان، کمک به اندیشیدن است. زبان‏ها در قالب کلمات و اصطلاحات به انسان کمک می‏کنند تا در مورد پدیده‏های مختلف بیندیشند. زبان هرقدر غنی‏تر باشد، تفکر را بیش‏تر تسهیل می‏کند.

سه کارکرد مهم زبان، یعنی 1- کارکرد ارتباطی 2- کارکرد هیجانی و 3- کارکرد فکری، نقش‏های تعیین‏کننده‏ای در زندگی انسان دارند. زبان مهم‏ترین ابزار برای اِعمال تربیت است. زبان برای اِعمال یک تربیت انسانی و حتی برای انتقال عواطف، مهمترین ابزار به شمار می‏آید. به کودک جز راست نباید گفت، هرچند که هر راست نیز نشاید گفت.

در ارتباط کلامی در تربیت، لازم است به نکات زیر به خوبی توجه کنیم:

از کلام برای انتقال روشن پیام استفاده کنیم. باید با هرکسی با زبان قابل فهم او سخن بگوییم با متربی خود به گفت‏و گو بپردازیم و از بیان یک سویة مطالب اجتناب کنیم.

کلام را از بار هیجانی منفی تهی کنیم و در صورت لزوم بابار هیجانی مثبت همراه نماییم.

از تکرار بیهودة مطالب جداً بپرهیزیم. سخن گفتن مهمترین رفتار انسانی است. باید به بهداشت زبان و گفتار در تربیت توجه نمود و از آن به گونه‏ای استفاده کرد که موجب بهره‏گیری بیش‏تر و بهتر در پرورش فرزندان باشد، نه موجب تخریب رابطه. زبان باید اصلاح کنندة رابطة ما با متربی باشد، نه آزار رساننده و تخریب کننده.

اصل 16: حیطه‏های رفتار

یکی از رایج‏ترین این رفتارها به عادت‏های غذایی بچه‏ها مربوط می‏شود.در مورداعمال مجاز، نیمه‏مجاز و غیر مجاز نکاتی را باید مدنظر داشت.

1- نسبیت: باید توجه داشت که تعیین حدود اعمال مجاز، نیمه‏مجاز و غیرمجاز، نسبت به سطح فرهنگ خانواده متفاوت است.

مسواک نزدن ممکن است یک رفتار غیرمجاز تلقی شود ولی برای خانوادة دیگر ممکن است همین رفتار در محدودة نیمه‏مجاز قرار گیرد. باید توجه داشت که بسیاری از رفتارها برای همة مربیان مجاز، نیمه‏مجاز یا غیرمجاز هستند و این اعمال میان همة انسان‏ها مشترک است. اعمال مجاز شامل اعمال واجب و مباح، اعمال نیمه‏مجاز شامل اعمال مکروه و مستحب و اعمال غیرمجاز شامل محرمات می‏گردد.

2- تحول: باید به این سمت حرکت کنیم که به تدریج حیطه‏های اعمال از بیرون به درون متربی منتقل شود. یعنی به جای این که مربی و محیط تربیتی تعیین  کند که چه چیزی مجاز و چه چیزی نیمه‏مجاز وغیر مجاز است، خود متربی از درون دست به چنین عمل بزند. برای کودک دبستانی حدود اعمال نیمه‏مجاز بسیار محدود است. او خود مایل است که تحت راهنمایی‏های مربیان خویش دست به عمل بزند درحالی که یک نوجوان مایل است حیطة اعمال نیمه‏مجاز او بیش‏تر باشد و او خود بیش‏تر دست به انتخاب بزند.

3- پرورش وجدان: با رعایت این سه حیطه، ما به تدریج وجدان را در درون کودک پرورش می‏دهیم. وجدان عامل کنترل درونی است. یکی از مهمترین اهداف تعلیم وتربیت نیز پرورش همین وجدان است. از طریق اعمال حیطة نیمه‏مجاز، اراده و کنترل فرد بر خودش را تقویت می‏کنیم. یعنی به او می‏فهمانیم این خود اوست که باید عمل درست را انجام دهد و از عمل نادرست دوری بجوید. خودکنترلی یکی از وجوه مهم وجدان است.

4- استفاده از کنترل‏های تربیتی: برای تعیین اعمال غیرمجاز لازم است ضمن توضیح اعمال غلط و نادرست برای متربی، با قاطعیت و صلابت، ولی با خونسردی و آرامش او را از انجام چنین اعمالی دور کنیم.

در مورد اعمال حیطة نیمه‏مجاز نیز لازم است موضع خود را برای فرزندمان مشخص کنیم، لکن به او اجازه دهیم که خودش انتخاب کند و اگر جنبة درست را انتخاب کرد، با او با خوش‏رویی مواجه شویم. بهتر است در مقابل انجام جنبة نامطلوب عمل نیمه‏مجاز، با کرامت سکوت مواجه شویم. هرچیزی را در مورد کودک نمی‏توان مورد تشویق و تنبیه قرار داد. بلکه این اعمال و بازده عملی اوست که باید مورد تشویق و تنبیه قرار گیرد. باید بین اعمال و رفتارهای مجاز و غیرمجاز او تفکیک قائل شویم. اعمال مجاز را تقویت و اعمال غیرمجاز را خاموش کنیم. لذا بین دو حد مجاز و غیرمجاز حیطه‏ای قرار دارد به نام حیطة نیمه‏مجاز. این حیطه شامل اعمالی است که کودک مایل به انجام آن است و یا تمایلی به انجام آن ندارد، لکن مربی بر خلاف او فکر می‏کند. در صورتی که این دسته از اعمال ضدیت بنیادی و آشکار با ارزش‏های تربیت نداشته باشد، باید به کودک و نوجوان اجازه داد که در این حیطه دست به انتخاب بزنند.

اصل 17: خلاقیت

جای آن‏که پاسخ‏دهندگانی خوب برای سؤال‏های کودک و نوجوان باشیم، سؤال‏کنندگان یا به عبارتی هدایت کنندگان خوبی برای آنان باشیم.

این معلم نیست که مطالب را به ذهن کودک منتقل می‏کند، بلکه این خودکودک است که آن‏ها را دریافت و در ذهن بازآفرینی می‏کند. معلم تنها زمینه‏ساز چنین خلاقیتی است.

خلاصه آنکه تعلیم چیزی نیست که ما به شکل فعال به کودکی که منفعل است بدهیم، بلک او در اصل فعال است و مربی باید پاسدار فعالیت او که همان درک خلاق اوست باشد. مربیان و معلمانی که میدان را برای کشف کودک باز می‏کند، او را در جهت رشد حقیقی هدایت می‏کنند. لازم است مربیان، به نکات زیر توجه خاص داشته باشند:

1- نقش فعال کودک و نوجوان رادر یادگیری به طور جدی در نظر بگیرند اجازه بدهند کودک و نوجوان با شوق و ذوق خود به طرف یادگیری بیاید و از تحمیل مطالب خودداری کنند. اگر رفتارها و گفتارهای درست و رو به رشد کودک را، که به شکل خودانگیخته بیان می‏شود، به موقع مورد توجه و تقویت قرار دهیم او را بیش‏تر به سمت دانستن و یاد گرفتن سوق می‏دهیم.

2- برای رشد خلاقیت‏های کودک لازم است سؤال کنندگان خوبی باشیم تا پاسخ دهندگانی خوب. یعنی زمانی که با سؤالی از جانب کودک مواجه می‏شویم، سعی نکنیم بلافاصله جواب سؤال را بدهیم. بهتر است او را کمک کنیم تا خود پاسخ سؤالش را بیابد.

3- برای رشد خلاقیت فرزند باید از عجول بودن پرهیز کنیم.

خلاقیت زیربنای اصل یادگیری در انسان به شمار می‏آید. به عبارت دیگر آنچه کودک با خلاقیت خود می‏آموزد و یا بهتر است بگوییم آنچه با خلاقیت خود کشف می‏کند، برای او ماندگار است. سعی کنیم آموزش را به گونه‏ای طراحی کنیم که سهم متربی در آن تا جایی که ممکن است زیاد و زیادتر شود. او باید اشیا و پدیده‏ها را با نور فهم و درک خود ببیند. نباید اشیا را به اجبار و با توضیحات زیاد خود به او بشناسانیم.

اصل 18: گفتن و شنیدن

پرسش و پاسخ یکی از انواع رابطه‏هایی است که بین مربی و متربی وجود دارد. این پرسش و پاسخ به سه دسته کلی تقسیم کنیم:

1- پرسش معلم از شاگرد

2- پرسش شاگرد از معلم

3- پرسش کارشناس از کارشناس

در پرسش نوع اول معلم در موضعی است که می‏خواهد شاگرد را امتحان کند.

همة پرسش و پاسخ‏هایی که به نوعی آزمودن فردی در آن مطرح است، این احساس بزرگی و خردی رادر طرفین پرسشگر و پاسخ‏دهنده ایجاد می‏کنند.

نوع دوم پرسش، در این نوع پرسش نوعی احساس کنجکاوی و فعال بودن در درون پرسش‏کننده و غالباً احساسی از ارزشمندی در درون پاسخ‏دهنده ایجاد می‏شود. هرچند که ممکن است انگیزه‏های دیگری ماند مطرح کردن خود، جلب توجه، دست‏انداختن پرسش شونده و... عامل چنین پرسش‏هایی باشد، لکن باید گفت که انگیزة زیربنایی برای پرسش شاگرد از معلم، کنجکاوی است.

دستة سوم پرسش‏ها، آن دو با توجه به تسلطی که به یک موضوع دارند، برای دانستن بیش‏تر از یکدیگر سؤال می‏پرسند. این پرسش و پاسخ موجب شد بیش‏تر طرفین ونیز تعالی سطح ارتباطی بین آن‏ها می‏شود. در محیطی که این نوع پرسش و پاسخ زیاد شود، انگیزة افراد برای رشد دادن آگاهی‏ها و دانش‏های خود افزایش پیدا می‏کند.

ارتباط والدین و پس از آن‏ها مربیان با فرزندان و متعلمان از سطوح زیر می‏گذرد:

1- ارتباط فیزیکی یا جسمانی

2- ارتباط اجتماعی

3- ارتباط شناختی و عقلانی

در ارتباط شناختی و عقلانی، مربی رابطه‏ای مبتنی بر شناخت، تفکر و عقل با متربی برقرار می‏کند. هرچند که ارتباط اجتماعی مقدمه و لازمة برقراری ارتباط شناختی است، عین آن نیست.

رابطة اجتماعی متکامل‏تر از ارتباط جسمانی و رابطة عقلانی متکامل‏تر و متعالی‏تر از رابطة اجتماعی است. در یک تربیت متعادل باید متربی به سمت برقراری رابطة خوب و کامل عقلانی با دیگران پیش برود. برای تحقق چنین تربیتی گفت‏وگو و پرسش و پاسخ بهترین و مهم‏ترین ابزار است.

بهتر است ارتباط خود را متربی و فرزند خود از طریق پرسش‏هایی که دارای اشکال سه‏گانه است، گسترش دهیم و از این طریق:

1- رابطة متنوع و سازنده‏ای با فرزندمان برقرار کنیم؛

2-او را در جهت رشد عقلانی و تحول درست شخصیت راهبری و هدایت کنیم؛

3- عزت‏نفس و کرامت او را تقویت کرده، احساس ارزشمندی او را گسترش دهیم؛

4- از مزایای پرسش و مشاوره بهره‏مند شویم.

بخشی از روابط ما با کودک و نوجوان، از طریق پرسش و پاسخ شکل می‏گیرد. باید ماهیت این رابطه را به خوبی بشناسیم و آن را اصلاح کنیم. ما نباید تنها به پرسشی که در موضع معلم از کودک و نوجوان می‏پرسیم اکتفا کنیم، بلکه لازم است گاه در موضع شاگرد نیز از او چیزهایی بپرسیم. چه اشکالی دارد که ما برای یادگرفتن از فرزندمان چیزی از او بپرسیم؟ و یا چه اشکالی دارد که سؤال ما برای هم‏فکری و مشارکت فکری انجام گیرد؟

اصل 19: یادگیری و یاددهی

به دانش‏آموزان و فرزندانمان نگرش تحقیقی بدهیم نه نگرش تقلیدی.

دانش‏آموزان و فرزندانمان را ایده‏آلی نبینیم و بدانیم که آنان نیز مانند ما ممکن است مرتکب خطا شوند. تنها باید بیاموزند که از هر خطایی می‏توان درسی آموخت.

یاددهی ما بر یادگیری متربی استوار است. مطلوب‏ترین شکل در رابطة میان یاددهنده و یادگیرنده این است که یادگیرنده فعال و کشف‏کننده باشد و یاددهنده هدایتگر و راهنما.

اصل 20: نقش و جایگاه مربی و متربی

باید توجه داشت که هرکس در سلسله مراتب وجود و در اجتماع انسانی جایگاهی دارد. جایگاه مربی پیوسته بالاتر و والاتر از متربی است. توجه به ارزش، قابلیت و استعداد متربی از طرف مربی، هرگز به معنای بالاتر بودن متربی نسبت به مربی نیست. یکی از مسائلی که در تربیت باید پیوسته مدنظر باشد و به متربی آموخته شود این است که خود را نسبت به مربی متواضع و کوچک بشمارد.

فهرست

حرف‌های ناگفته. 3 انسان در دو فصل.. 3

فصل اول. 4 1- محیط های تربیتی.. 5 محيط تربيتي بسته‏. 5 محيط متضاد. 5 محيط متحرّك‏.. 6 2- روش‏هاي تربيتي‏.. 6 3- عوامل تربيتي‏.. 7 4- وسايل تربيت‏... 7 فصل دوم‏. 9 روش تربيت انسان بالغ‏. 10 حوزه‏هاي تربيت‏... 13 1- حوزه‏ي شناخت‏... 13 فلسفه ی اسلامی.. 13 عرفان اسلامی.. 14 2- حوزه‏ي احساس‏... 15 3- حوزه‏ي عمل‏.. 15 4- حوزه‏ي علوم‏. 16 انگيزه‏ي علمي‏.. 17 كيفيت كار. 17 طرح جامع. 17 خلاصه‏. 17

حرف‌های ناگفته

در همين‏جا مناسب است كه به يك سؤال ديگر توجه بشود چرا ما مسائل تربيت را اصل قرار داده‏ايم و ساير مسائل را فراموش كرده‏ايم؟ اين درست است كه فلسفه مادر عرفان و علم است؛ ولي تربيت، مادر فلسفه است؛ كه منطق فلسفه در منطق صوري خلاصه نمي‏شود و روش شناخت بر شناخت مقدم است و در اين روش به مواد فكر و شكل فكر و شرايط فكر بايد توجه داشت. شناخت وجود عام، در ذهن انسان شكل مي‏گيرد و تجريد و تعميم مي‏يابد، ولي شناخت انسان و شناخت بلاواسطه‏ي انسان از وجود خودش و از جهان بيرون و از وجود مطلق، و زاياندن اين شناخت‏ها مربي مي‏خواهد و روش مي‏خواهد. و اين روش را در مبحث تربيت بايد ارزيابي كرد. تربيت در اجراء و عمل بر فلسفه و عرفان و علم مقدم است، ولي خود به حكم اين كه روش است بر اين همه تقدم دارد و بنياد و اصل آنهاست. و همين است كه انبياء پيش از آن كه از فلسفه و عرفان و هنر و علم حرف بزنند، همين روش را به كار گرفته‏اند و از ادراكات حضوري انسان، قدر انسان و استمرار انسان و تركيب انسان را به دست او داده‏اند. و همين نكته باعث شده كه ما تربيت را اصل بينش ديني و بينش ديني را اصل فلسفه و عرفان و علم معرفي كنيم كه دين آمده تا به عقل و قلب و تجربه‏ي انسان بدهد و بياموزد و نيامده كه از اينها عصا و ردا و دستار بگيرد. در واقع بينش ديني در كار ساختن انساني است كه مي‏تواند موضوع علم وعرفان و فلسفه و هنر باشد. و تفاوت عبوديت و عبادت را در نوشته‏هاي ديگر اشاره كرده‏ام كه عبوديت به سه اصل نيّت و سنت و اهميت وابسته است و چه بسا من مشغول عبادت باشم ولي عبوديت نداشته باشم كه مهم‏ترين كار را در نظر نگرفته‏ام. صراط مستقيم و نزديك‏ترين راه تا رشد انسان عبوديت است.   انسان در دو فصل ‏مروري كلي‏ گفت‏وگو از تربيت اسلامي پيش از هر چيز احتياج دارد كه ما ميان تربيت اسلام و تربيت مسلمين فاصله بيندازيم.حکمت و فلسفه به دو شکل اشراق واستدلال، و عرفان وتصوف به دو چهره‌ی خرابات وخانقاه تقسيم می‌شود،و همين تقسيم چهار روش تربيتی به دنبال دارد.   ما استدلال و اشراق فلسفه و خانقاه و خرابات تصوف را با تربيت اسلامي مخلوط نخواهيم كرد، همان‏طور كه تربيت غربي و شرقي، با تكيه به بازتاب‏هاي رواني در غرب و جبرهاي اجتماعي و جبر توليد در شرق، تربيت اسلامي را آلوده نخواهند كرد. دراین بحث انسان در دو مرحله ی پیش از بلوغ و بعد از بلوغ بررسی می‌شود. چون شکل تربیتی در این دو مرحله، متفاوت است . در فصل اول از: محیط‌های تربیت بسته، متضاد و متحرک و شکل‌های تربیت: تلقینی و تحمیلی. شخصیت، حریت، تفکر، و عوامل تربیت: نقطه ضعف ها، عواطف و احساسات عمیق، تقلید، رقابت، عشق، ترس و... و از وسایل تربیتی: مستقیم و غیرمستقیم، بحث می‌شود. در فصل دوم انسان بالغ را در چهار حوزه‌ی شناخت و معرفت، و احساس و عقیده، و عمل و اقدام، و علوم صنایع دنبال می‌کنیم. فصل اول اسلام، انسان را در دو مرحله بررسي مي‏كند. در يك مرحله انسان وابسته به وراثت به محيط زندگي و به شرايط اجتماعي و تاريخي است. هنوز به وجدان نرسيده، خودش را احساس نكرده، خودآگاه نيست. در مرحله‏ي دوم انسان، انساني است كه به بلوغ رسيده خودش را مي‏شناسد.  انسان به آن عنصر نهايي شخصيت خودش راه يافته، و عقل در او شكل گرفته است.  آن روح انساني و آن نفخه‏ي الهي بعد از بلوغ و بعد از انتخاب و بعد از ايمان به انسان ارزاني مي‏شود.  نفخ روح پس از مرحله‏ي سَوَّيْتُه مطرح مي‏شود. تسويه‏ي انسان هنگام بلوغ كامل اوست. كودك، هنوز تمام استعدادهايش شكل نگرفته و انسان نيست و نفخ روح نيست. اين روح، روح نباتی يا حيوانی، حتی فکر و عقل انسانی نيست.اين روح، روح ايمان و روح الهي است و همين است كه به خدا نسبت دارد و به او اضافه مي‏شود. در هر حال انسان پس از بلوغ و يا رسيدن به اين حد تسويه و خلقتِ شكل گرفته، انسان مي‏شود، و ناچار با اين انسان بايد برخورد ديگري داشت. انسان با تركيب نهايي خود به آزادي رسيده و به خود آگاهي دست‌يافته‏. انساني كه با مجموعه‏اي از حواس و بازتاب‏ها در ذهنش و سپس با تخيل و انگاره‏هاي ذهني و سپس با كنجكاوي و سپس با احساسات و عواطف و سپس با تفكر و استنتاج و تعميم و تجريد و انتزاع همراه شده؛ اين انسان در دوره‏ي بلوغش به عنصر تعقل مي‏رسد و اين عنصر با سنجش راه‏هاي شناخته شده و با سنجش هدف‏هاي متناسب با قدر و اندازه‏ي انسان، شخصيت او را تكميل مي‏كند.

در دوره‏اي كه انسان به بلوغ نرسيده و دوره‏ي صباوت را مي‏گذراند بايد به محيط تربيت و شكل‏هاي تربيت و عوامل تربيت و وسايل تربيت و برخورد توجّه شود.   1

- محیط های تربیتی تربيت اصيل‏ براي هر موقعيت برنامه‏اي دارد و در هر محيط روش و برخورد مناسبي را در نظر مي‏گيرد. براي كودكي كه در هر يك از اين محيط‌هاي متفاوت قرار دارد، بايد به يك نوع برخورد و يك روش تربيتي مناسب روي آورد. محيط تربيتي بسته‏ گاهي محيط، محيط بسته است و يك فكر بيشتر در آن جريان ندارد. در اين چنين محيطي كار تربيت ساده است. كافي است كه با لطافت و تدبير به دل كودك راه باز كني و ارزش‏ها ويا خصلت‏هاي مطلوب را به او تزريق نمايي. وچون كسي نيست كه با كودك درگير شود و با شناخته‏ها و ساخته‏هاي او مخالفت نمايد، طبيعتاً مبتلا به شكي هم نخواهد شد. چون كسي نيست كه در او شك را برانگيزد و با او رو به رو شود كودك كمتر عصيان مي‏كند و شورش مي‏آورد. گفتم كمتر و گرنه خالي از عصيان و شورش و تضاد و حركت هم نيست. چون آدمي اين قدر رام نيست. او بر آرامش هم مي‏شورد. محيط متضاد محيط باز، محيط سرشار از تضاد و درگيري است محيطي است كه فكرهاي گوناگون با كودك رو به رو مي‏شوند. در چنين محيطي، نمي‏شود براي كودك ارزش‏ها و يا خصلت‏ها را ديكته كرد و حرف‏ها را مطرح نمود. در چنين محيطي كودكان از لحاظ رواني بي‏آرام و از لحاظ آموزش و يادگيري، بدبين و ديرباور و از لحاظ عاطفي سرسخت و خشن هستند. در اين محيط برخوردهاي شخصيت‏ساز و سؤال‏هاي دقيق و توجه‏هاي غير مستقيم و بي‏اعتنايي‏هاي حساب شده اثر بيشتر دارد. محيط متحرّك‏ هنگامي كه جامعه تضادهايش را حل كرد و به حركت پيوند داد، آن وقت امن اجتماعي و تسلط رواني، كار تربيت را ساده‏تر خواهد كرد. فكر مسلط و مذهب مسلط كه در عمل تجربه شده و از درگيري‏ها سرفراز بيرون آمده، پذيرفته مي‏شود و در اين روحيه‏هاي آماده و تشنه كه از درگيري‏ها فرسوده و خسته شده‏اند، قرار مي‏گيرد.  

 2- روش‏هاي تربيتي‏ اينها محيطهاي گوناگون بودند و هر كدام نيازمند روشي و برخوردي مناسب. در محيط بسته مي‏توانستي فكرها و ارزش‏ها و يا خصلت‏هاي مطلوب را در ضمن داستان‏ها و اشاره‏ها و يا همراه تحميل‏ها و تدبيرها و تشويق‏ها، به طور مستقيم و غير مستقيم به بچه‏ها بگويي، ولي در محيطهاي باز تو در زمينه‏اي هستي كه فكرهاي گوناگون در كمين بچه‏هاست. آنچه از مكتب به آنها تحميل كني و يا حتي تفهيم كني، بار او را سنگين‏تر مي‏كند.  اين تفهيم‏ها و تحميل‏هاي زودرس ريشه‏ي كنجكاوي و طلب را در كودك خشك مي‏كند و دروازه‏هاي ذهن او را درست در هنگام لازم بر روي تو مي‏بندد. در اين محيط به جاي خصلت‏هاي راستگويي، تعاون، فداكاري، استقامت، صبر و شجاعت‏و... و به جاي ارزش‏هاي انساني اجتماعي چه خصلت و يا ارزشي، قابل پي‏گيري و سزاوار بازسازي است؟ اگر ما بتوانيم به جاي اين خصلت‏ها و ارزش‏ها، شخصيت و حريت و تفكر را در كودك پايه بگذاريم، كار بزرگي كرده‏ايم؛ شخصيتي كه كودك را در برابر هجوم‏ها، مسلط كند.  حريتي كه مهاجم را حتي اگر در عادت‏هاي كودك رخنه كرده و در ناخودآگاه او نفوذ كرده باشد، بيرون بريزد. تفكري كه بتواند لباس تازه‏اي براي او دست و پا كند و اندام عريان او را بپوشاند. با شخصيت يافتن كودك، اين توقع كه ديگران چه كرده‏اند، با اين محاكمه كه من چه كرده‏ام جا عوض مي‏كند. با حريت و آزادي كودك، نمي‏شود و نمي‏توانم‏ها، با چگونه مي‏شود و چطور مي‏توانم جا عوض مي‏كنند و همين سؤال زمينه‏اي براي فكر و مقدمه‏اي براي تجربه آموزي و عبرت‏گيري كودك فراهم مي‏سازد. ما اگر در ادبيات داستاني و نمايشي بتوانيم به جاي شعارهاي سرد و يا تلقين‏هاي پنهان اين احساس برخورد با مشكل و حل مشكل را به كودك و نوجوان بياموزيم و توقع او را از ديگران به خودش بازگردانيم كه ديگران هم بيش از ا و دستمايه‏اي نداشته‏اند، كار نو و ارزنده‏اي را آغاز كرده‏ايم.  

3- عوامل تربيتي‏ نقطه ضعف‏هاي كودك، همان راه‏هاي كنترل او هستند. مادام كه احساس بيگانگي در ميان است، پذيرش در كودك و مقبوليت براي مربي تحقق مي‏يابد؛ بگذر از اين كه اكثر مربيان امروز حتي تسليم و همكاري كودك را نمي‏توانند به دست بياورند. چون همان طور كه نقطه ضعف‏هاي كودك او را ذليل مي‏كند، نقطه ضعف‏هاي مربي هم او را ناتوان مي‏سازد و كودك باهوش را بر او مسلط مي‏نمايد. در واقع با شناسايي عوامل حاكم بر آنها و لو رفتن قوانين‏ مسلط بر وجود آنها، كودك به تسليم و تربيت آنها موفق شده و آنها را با خود همراه كرده است. گذشته از نقطه ضعف‏ها و علاقه‏ها و نفرت‏هاي مقطعي و موقتي كودك، مي‏توان در او از احساسات و عواطف عميق‏تري استفاده كرد. احساس تقليد و يا رقابت و يا ترس و عشق و يا مقبوليت و يا مسئوليت و شخصيت و يا همدردي و همكاري و يا ترحم و يا غرور او مي‏تواند راه نفوذ مناسب و روش جذب خوبي باشد، به شرط اين‌كه با اين عوامل فقط خصلت‏ها و حالت‏ها را منتقل نكنيم و شخصيت و حريت و تفكر را به كودك هديه كنيم. و به شرط اين‌كه تقليد همراه خشونت و رقابت به تحقير نينجامد واز هر كدام از اين عواطف به اندازه و در هنگام مناسب استفاده بشود. اين مهم است كه مربي آن قدر از يك عامل استفاده نكند كه دستش خوانده شود وبرنامه‏اش قابل پيش‏بيني باشد. چون آنچه شناسايي بشود خنثي و بي‏فايده خواهد بود. و كودك در برابر آن مصونيت مي‏يابد و آماده‏ي عكس‏العمل پيش‏بيني شده مي‏ماند كه تحقق پيش‏بيني‏ها براي او لذت آفرين است.   4- وسايل تربيت‏ آن عوامل شناخته شده و احساسات و عواطف عميق كودك و همان نقطه ضعف‏ها كه عامل كنترل و تسليم كودك بودند، مي‏توانند به دو صورت مستقيم و غير مستقيم به كار گرفته شوند. برخورد مستقيم يعني برخوردي كه در سطح آگاهي كودك كارگر است و با توجه كودك مورد استفاده قرار مي‏گيرد، و برخورد غير مستقيم برخوردهاي پيچيده و يا برخوردهاي هنري و عميق است كه در ناخودآگاه كودك اثر مي‏كند و كودك را از داخل مي‏سازد و همراه تخيل و صحنه‏پردازي كودك در دنياي او زنده مي‏شود. تدبيرها و دقت‏هاي مربي و مشورت با كودك و واگذار كردن مسئوليت‏ها و چشم‏پوشي از ضعف‏هاي ناخواسته‏ي آنها و تو سري نزدن و حتي كوچك جلوه دادن خسارت و ضررهاي وارده از ناحيه‏ي كودك مي‏تواند شهامت اقدام و شخصيت برخورد و قدرت تحمل مسئوليت‏ها و تصميم جبران شكست‏ها و ضعف‏ها را در كودك زنده كند. مربي براي استفاده بهتر از وسايل تربيتي، ناچار است كه شرايط رشد و حالت‏هاي رواني كودك را بشناسد. آگاهي از اين نكته مهم است كه كودك در چه مرحله‏اي حواسش و در چه مقطعي احساسات گوناگونش و تخيلش و كنجكاويش و احساس مقبوليتش و احساس مسئوليتش و احساس شرم و خودداريش و ديگر احساساتش شكل مي‏گيرد. اگر مربي اين حالت‏ها و احساس‏ها را نشناسد. يا به تقليد و ذلت مي‏افتد و يا به غرور و خشونت‏. اگر مانند مكتب‏هاي تربيتي معاصر كه معتقدند بايد بچه‏ها را از كودكي پر كرد و آموزش داد و قهرمان‏هايش را به گوشش خواند، در جامعه بسته راحت مي‏شد با مسايل اين طور برخورد كرد. چون بچه‏ها دچار شك و شبهه نمي‏شدند و در هنگام بلوغشان هم‏ مي‏توانستند آن ابعاد گسترده و احساسات عميق حسين را تا اندازه‏اي بشناسند و به او عشق بورزند. آنچه در روايات ما مطرح شده، در محيطي است كه جامعه به امن و حركت رسيده باشد و مدينه الرسول باشد.ولي در هنگام شروع كار، رسول با سلام كردن به بچه‏ها، به آنها شخصيت مي‏دهد و با محبت و انس با آنها، در دل‏هاشان راه مي‏يابد و با به كار گرفتن آنها، به تربيتشان مي‏پردازد. اگر ما جايگاه عمل رسول را نشناسيم ناچار آنچه را كه در يك جامعه‏ي متحرك و راه يافته مطرح است، در جامعه‏ي باز متضاد، درگير با تبليغات وسيع، پياده مي‏كنيم و ارزش‏هاي بزرگ را به ابتذال مي‏كشانيم و به نفرت راه مي‏دهيم‏.  ما با عنوان تربيت اسلامي كاري را شروع مي‏كنيم كه ميوه‏هايش در دهان دشمن است، چون ما زمينه‏ي كار آنها را آماده مي‏كنيم و همين تجربه براي ما كافي است كه بچه‏هايي همراه تربيت‏هاي به اصطلاح اسلامي به الحاد و كفر و يا فسق و فحشا و شيطنت روي مي‏آورند و از آن طرف بچه‏هايي در محيطهاي بي‏خبر از اسلام و سرشار از جلوه‏ها و كرشمه‏هاي دنيا، پس از بلوغ، به اسلام گره مي‏خورند.  تو مي‏بيني كه تربيت‏هاي معاصر و مكتب‏هاي موجود، چگونه بچه‏ها را در جو اجتماعي قرار مي‏دهند و چگونه با روح جمعي، از آنها كار مي‏كشند. بچه‏هايي كه در خانه حاضر نيستند حتي رختخوابشان را جمع كنند و براي‏ خودشان صبحانه بياورند، مي‏بيني كه در جمع اردو چه كارهايي را با شوق انجام مي‏دهند. چرا چون اينها خودشان نيستند، كه نگاه‏ها و روح جمع آنها را به كار كشيده و بر آنها حاكم است؛ و تو فكر مي‏كني اين حكومت تا چه مقدار تحمل مي‏شود؟   فصل دوم‏ انسان با شكوفايي عقل به بلوغ مي‏رسد.با رشد متناسب اين نيرو، انسان به جمع‏بندي و سنجش دستاوردهاي فكر و هوش و تربيت و شرايط تاريخي، جغرافي و اجتماعي خود مي‏پردازد. بلوغ اشد، رسيدن به كمال و قوت در تمامي نيروها واستعدادهاست. و اين همان مرحله‏ي تسويه است. اما دوره‏ي تسلط و استيلاي انسان، دوره‏ي استواء نام دارد؛ كه در بعضي از روايات به چهل سالگي تفسير شده است. در اين مرحله اين نيرو به كار گرفته شده و بحران‏هايش را پشت سرگذاشته است و انسان با تعادل و تسلط همراه است. انسان با رسيدن به مرحله‏ي تسويه و بلوغ نيروها و استعدادهاي خود، به تركيب كاملي دست مي‏يابد. همراه تسويه و تركيب كامل، انسان به دو خصلت وجدان و آزادي مي‏رسد. و عامل اين هر دو، شكل گرفتن عنصر تعقل آدمي است؛ كه انسان بر دو مسئله با عقل نظارت دارد: بر اهداف و بر راه‏هاي ارائه شده از محيط و تربيت و فكر و غرايز. و همين وجدان و درك انسان، به آزادي انسان تفسير مي‏شود؛ و اين آزادي مبناي تكليف و مسئوليت است، نه آگاهي‏ مسئوليت بر اساس آزادي است و آزادي انسان بر اساس تركيب كامل و اين تسويه است. و در تركيب، اصالت با اجزاء نيست؛ و روبنا و زيربنا معنا ندارد. در تركيب اصالت با تركيب است و اين تركيب مبناي آزادي است.  آگاهي از جبرها و قانون‏مندي‏ها يك مرحله‏ي ديگر از آزادي را در برابر طبيعت و جامعه به دنبال مي‏آورد؛ ولي آزادي انساني ما، وابسته به اين تسويه و تركيب است. «2» تعديل انسان پس از مرحله‏ي تسويه و همراه چنين تركيبي است. و اين‏ تركيب در صورت‏هاي مختلف و همراه اندازه‏ها و تقديرهاي مختلف پابرجاست‏.  تركيب آنها اصالت دارد نه تقدير و اندازه‏هاشان. و به دنبال چنين تسويه و تعديل و تركيبي، بلوغ و وجدان وآزادي انسان شكل مي‏گيرد؛ و اين چنين انساني موضوع تربيت ماست‏.اين چنين انساني موضوع كار تربيتي است. اين انسان را نمي‏شود با استخفاف، پوك كرد وبا تلقين‏ها حركت داد و همراه روح جمعي و در يك جو رودربايستي به كار كشيد و با شعارها داغ كرد.  بهره‏مندي انسان از عملش به اندازه‏ي بينش و بصيرتش مي‏باشد. خوب دقت كنيد، آدمي از عملش به اندازه‏ي بينش و بصيرتش بهره مي‏برد آنچه به عمل شكل مي‏دهد، نيت و بينش عامل است و هر كس مطابق اين شكل دهنده عمل مي‏كند. مسئله اين نيست كه اين عوامل و اين شرايط مؤثر نيستند، مسئله اين است كه انسان، تركيبي از اين تأثيرهاست. و در اين تركيب، انسان، انسان است. و اين انسان معدل موضوع تربيت ماست.   روش تربيت انسان بالغ‏ تربيت اين انسان به طور خلاصه از ادراكات حضوري و بلاواسطه آغاز مي‏شود. تفكر در اين ادراكات حضوري و دور از شك و شبهه، با سؤال آغاز مي‏شود نه با شك، كه شك خود محتاج دليل است ولي سؤال بر اساس كنجكاوي انسان، عامل شروع استنتاج از ادراكات حضوري و سرآغاز جريان رشد و جريان رويش و فلاح است. انبيا اين جريان فكري را از اسلام تا ايمان تا تقوا تا احسان تا اخبات تا سبقت تا قرب تا لقاء تا رضوان، پايه مي‏گذارند. و اين چنين جرياني، فلسفه‏ي اسلامي را توضيح مي‏دهد. انسان با درك حضوري و با وجداني كه از خود دارد، وضعيت و تقدير و تركيبش را مي‏شناسد.شناخت وضعيت انسان، انعكاس ذهني واقعيت خارجي و جهان بيرون را، و حاكميت مسلط بر اين انسان و جهان را همراه دارد.شناخت تقدير و اندازه‏ي عظيم استعدادهاي انسان، استمرار و ادامه‏ي‏ انسان، پس معاد و دنياي ديگر را تحليل مي‏كند.شناخت تركيب انسان، نقش ضروري انسان و ضرورت تحرك را مشخص مي‏نمايد. اينها مراحل رشد و فلاح و روييدن انسان است، كمون و استتار و جوانه زدن و سركشي و قدرت و غلظت و استغلاظ و استقلال. هنگامي كه انسان اين گونه و بر اساس ادراكات حضوري، نه تجربه‏گرايي و نه عقل‏گرايي اصطلاحي، تفكراتش آغاز مي‏شود و روييدن آغاز مي‏كند، ناچار اين جريان فكري، به شهادت و حضور مي‏رسد؛ و به اشراق مي‏رسد، چون از اين جا منشأ گرفته است و از اين دامان سربلند كرده است. دل منبع احساس و حب الخير است كه در سوره‏ي عاديات آمده. قبل از اين احساس، در انسان شهادتي به وجود مي‏آيد. اين شهادت همراه حب الخير، در انسان حركت ايجاد مي‏كند كه: «انه علي ذلك لشهيد و انه لحب الخير لشديد». «1» مي‏بيني كه شناخت و شهادت و حب و احساس و حركت و عمل، چگونه با يكديگر پيوند مي‏خورند و تفكيك شناخت و ايدئولوژي و عمل را بي‏معني و پوچ مي‏سازند. و اين گونه تربيت و فلسفه و عرفان و سلوك و اخلاق و فقه به هم پيوند مي‏خورند. چون با اين تربيت، اين بينش و شهادت مي‏آيد و اين شهادت و حب و بغض و احساس، به هم گره مي‏خورند و اخلاق اسلامي را شكل مي‏دهند و بدي‏هاي برخاسته از غريزه و محيط و تربيت و عادت را با اين شهادت و احساس تركيب مي‏كنند و تبديل مي‏كنند كه: «يبدل اللَّه سيئاتهم حسنات». «2» و اين تركيب با تلقين و حرف و يا رياضت و عادت نيست، كه به مقتضاي دعاي مكارم‏ الاخلاق، معرفت و يقين و محبت و ايمان و نيت و عمل، اين چهار عنصر با آنچه كه داري تركيب مي‏شوند و تبديل مي‏كنند. و در واقع شناخت و شهادت تو، با محبت و احساس، اساس اين تركيب هستند.تركيب معرفت و محبت، رذايل قوه‏ي واهمه و مخيله و عاقله و غضبيه و شهويه را تبديل مي‏كند. اين تبديل خصلت ممتاز اخلاقيات اسلامي است.اسلام براي تكميل خلق و خوي‏ها و تبديل رذايل و بدي‏ها، تنها بر حرف و تلقين و رياضت و عادت، تكيه نمي‏كند؛ كه در انسان تركيبي را از معرفت و محبت ايجاد مي‏كند، تا تبديل را فراهم كند و همان طور كه در طبيعت همراه تركيب، تبديل‏ها شكل مي‏گيرد و بن‏بست‏ها مي‏شكند، همان طور مي‏توان نعمت‏ها را به كفر تبديل كرد. اين خصلت ممتاز اخلاقيات اسلامي است كه مي‏تواند همراه تركيب، انسان را تبديل كند. واين چنين انسان مبدلي كه به دگرگوني رسيده، مي‏تواند طالب حضور باشد و در سلوك خود به آداب حضور روي بياورد و به فقه اسلام گره بخورد. اين گونه از ادراكات حضوري همراه ذكر و يادآوري كار شروع مي‏شود و با تزكيه و تعليم، انسان به تدبر و تفكر و تعقل مي‏رسد؛ و به شهادت و تركيب‏هاي جديد و تبديل‏ها راه مي‏يابد. نكته همين است كه ذكر مبناست، نه تلقين و شعار. آدم‏ها ادراكات حضوري دارند. لازم نيست كه در مرحله‏ي اول به آنها چيزي داد، كافي است به او يادآوري شود تا انديشه‏هاي مدفون برانگيخته شوند. ذكر مبناست و رسول ذكر است. قرآن ذكر است. نماز ذكر است و آيات عالم آيه و نشان و ياد آورند و ذكر هستند.داستان، داستان تلقين نيست كه تو آن قدر به خودت دروغ بگويي كه خيال كني راست مي‏گويي. داستان، داستان ذكر است، كه فكر و ذكر تبديل به عهد و عمل و يقين و شهود مي‏شود. اسلام براي تربيت انسان بالغ، روشي دارد و اين روش در چهار حوزه انسان را دگرگون مي‏سازد. ذكر، تزكيه، تعليم، «2» روش تربيت اسلامي است.   ذكر رابطه‏ي فكر و ذكر و عهد وعمل و يقين و شهود و تسليم را در جايي ديگر توضيح داده‏ام كه استنتاج از ادراكات حضوري و يادآوري آن شهودها براي ابوذر زمينه‏ي پيماني با خدا و با خويش و با ولي است‏ و به دنبال اين تعهد، به تدريج عبوديت و عمل شكل مي‏گيرد، و نتيجه‏ي عبوديت يقين است كه: «و اعبد ربك حتي ياتيك القين» «2» و نتيجه‏ي يقين حتي در شكل علم اليقين و مرحله‏ي ابتدائيش، شهود و رؤيت است كه: «لَوْ تَعْلَموُنَ عِلْمَ الْيَقينِ لَتَرَوُنَّ الْجَحيم». «3» و ادامه اين شهادت تسليم و تفويض است‏. تزکیه تزکیه در بعضی از آیات،مقدم بر تعلیم و در بعضی آیات،پس از تعلیم مطرح شده است.و سر این نکته شاید این باشد که عوامل تزکیه و آزادی انسان،عواملی که انسان را می‌رهاند و وابستگی ها و کنش های اورا بر می‌دارد متفاوت هستند؛ بعضی ها پیش از تعلیم درانسان هستند و با ذکر بارور می‌شوند و بعضی ها احتیاج به تعلیم و آموزش دارند و با تعلیم رسول در او شکل می‌گیرد.انسان کنجکاوی و طلب دارد رسول، عظمت انسان را، وسعت راه و وسعت هستي را و عظمت خدا را و ضرورت مرگ و حقيقت آن را به انسان نشان مي‏دهد و اين عوامل باعث رهايي انسان از حقارت‏ها و محدوديت‏ها مي‏گردند و زهد و آزادي را به انسان ارزاني مي‏دارند. در حالي كه از پيش كنجكاوي و طلب، اين هر دو عامل رهايي و آزادي انسان بودند و او را آرام نمي‏گذاشتند. به اين گونه عوامل ششگانه، زهد و تزكيه جمع‏بندي مي‏شود؛ كنجكاوي، طلب، درك عظمت و قدر انسان، درك وسعت هستي و قلمرو انسان، درك عظمت حق، درك ضرورت مرگ و حقيقت آن. تعليم‏ تعليم دامنه‏ي گسترده‏اي دارد. تعليم آنچه كه نمي‏دانستيم، و تعليم آنچه كه خود نمي‏توانستيم بدون رسول بيابيم و بدانيم.خداوند آنچه را كه نمي‏دانستيم و آنچه را كه نمي‏دانيم و آنچه را كه نمي‏توانيم بدانيم به ما مي‏آموزد.و اين رسول اوست كه با تلاوت آيه‏ها و با ذكر، تزكيه و آزادي و سپس آموزش و تعليم كتاب و حكمت را به عهده دارد. انسان همراه ذكر و تزكيه و همراه معرفت و محبت، به دنبال كتاب و دستور است و رسول پس از آن مراحل اين كتاب و دستور را به انسان مي‏آموزد. تعليم انبيا آموزشي است كه حذر و عمل و شهود و قرب را به دنبال مي‏آورد و همين است كه انذار مي‏گويندش و روش كار فقيه هم همين است. تعليم و آموزش تنها نيست. تعليمي است كه مغز و قلب و دست و پا را در بر مي‏گيرد. تفقه در تمامي دين نه در احكام، مقدمه‏ي انذار است و انذار هم وسيله‏ي حذر.حذر آن حالتي است كه در هنگام دست زدن به يك سيم برق و يا راه رفتن در روي تيغ و شيشه‏هاي شكسته، احساس مي‏كنيد.  انذار، اين حالت را به دنبال مي‏آورد، و اين حالت و دقت، عمل را بارور مي‏سازد و عبوديت را شكل مي‏دهد و شهود و تسليم و تفويض را زمينه مي‏سازد. بايد توجه داشت كه در تمامي مراحل تعليم و انذار تا حذر تا عبوديت و شهود و تفويض آفت‏هايي هست. غفلت و تسويف آفت انذار است، كه بعضي‏ها پس از آگاهي و بيرون آمدن از جهل به دامان غفلت مي‏نشينند و يا به امروز و فردا و به زودي خواهم رفت و خواهم كرد، مبتلا مي‏شوند. وسوسه و خستگي و ترس‏هاي مزاحم، آفت حذر است، كه شيطان از اين زمينه بهره برمي‏دارد و بار را سنگين مي‏كند تا آن را رها كني. و ترس را به جانت مي‏اندازد تا از رفتن جلوگيرت شود. رضايت و وهم، آفت عبوديت و عمل است، كه از خود راضي مي‏شوي و خيال مي‏كني در بيابان عمرت ديگر خاشاكي و هيزمي و بوته‏اي نيست‏. قناعت و غرور آفت شهود است كه خيال مي‏كني راه را رفته‏اي و ديگر كار تمام است، در حالي كه شيطان در اوج شهود بر زمين مي‏افتد و مرجوم مي‏شود.   حوزه‏هاي تربيت‏ اين روش تربيت، انسان را در چهار حوزه‏ي شناخت، احساس، عمل و علوم كمك مي‏كند و بر جريان فلسفه و عرفان و سلوك و اخلاق و فقه و همچنين بر طرح كلي عمل و علم اثر مي‏گذارد. 1- حوزه‏ي شناخت‏ تفكر در ادراكات بلاواسطه و علم حضوري همراه سؤال، نه شك و ترديد و ذكر، نه تلقين و عادت، و تعليم و تزكيه، نه تحميل و پوك كردن و در تاريكي نگه داشتن، از خصلت‏هاي تربيتي بود كه آگاهي انسان را با شكر و بلاء به زيادتي و تمحيص مي‏رساند. روش شناختي كه با سؤال آغاز مي‏شود و به عكس غزالي و يا دكارت از شك آغاز نمي‏كند و با شكر و بلاء ادامه مي‏يابد و با كفر به محروميت از حس و قلب و عقل مي‏رسد، روشي است كه از تربيت اسلامي به دست مي‏آيد.چه كسي مي‏تواند باور كند كه سياهي كفر و كفران و ظلمات خزي و خذلان، حتي انسان را از ادراكات تجربي هم محروم مي‏كند. شناختي كه از قدر، وضعيت و تركيب انسان بهره مي‏برد و با شكر و بلا او را به هدايت متزايد و بيشتر مي‏رساند. مقايسه‏ي انسان با مؤثرهايي كه در او حاكم هستند و در حضور او و شهود او انعكاس دارند، و مقايسه‏ي اين مؤثرها با خدايي كه حضورش درجهان و انسان احساس شده و با درك وضعيت انسان و جهان مشهود گرديده‏است، اين دو مقايسه، انسان را به تكبير و توحيد و حكومت خدا مي‏رساند.آدمي به سادگي احساس مي‏كند كه لبخند، محبت، بدگويي و دشمني و چيزها و كساني در او اثر مي‏گذارند. او را خوشحال و يا رنجور مي‏سازند.حالا نوبت تفكر و محاكمه‏ي همين تأثيرهاي طبيعي و همين جريان‏هاي مشهود است. چرا اينها در من اثر گذاشته‏اند. هر چه در من اثر بگذارد، نشان مي‏دهد كه من همان قدر هستم. خودشناسي؛ يعني همين جمع بندي و محاسبه‏.  پس رنج‏هاي من شاهدان اندازه‏ي وجود من هستند و گواهان صادقي هستند كه مرا به خودم نشان مي‏دهند. از طرف ديگر، تو اينها را، اين محرك‏ها و مؤثرها را مي‏تواني با خدايي كه ضرورتش و حضورش را احساس كرده‏اي و از عطش عظيم خود بر او شاهد آورده‏اي و از محبتي كه به خودت داري، مهرباني او را كه ميان تو و دل تو واسطه است، يافته‏اي، مقايسه كني. فلسفه ی اسلامی با اين تحليل از منطق جامع و روش شناخت، حدود فلسفه‏ي اسلامي مشخص مي‏شود، و جريان فكري اسلامي از جريان فكري مسلمين تفكيك مي‏شود. در هر حال اين جريان فكري، در سوره‏ي روم مطرح مي‏شود و مستند به قرآن و اسلام است: «اوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا في انْفُسِهِمْ ما خلق اللَّه السَّمواتِ وَ الْارْضَ و ما بَيْنَهُما الَّا بِالْحَقِّ وَ اجَلٍ مُسَمّي». «2»  با تفكر در ادراكات حضوري (في انفسهم) مشخص مي‏شود كه خلقت جهان همراه هدف و مراحل و نظام و جمال است. با شناخت انسان اين همه مشخص مي‏شود، هم حق هم اجل هم اتقان هم احسان‏. اين چهار مرحله در جهان با تفكر در وجود انسان مشخص مي‏شود، آن گاه رابطه‏ي اين انسان با اين جهان مي‏شود مبناي جديدي براي تلقي ديگري از تاريخ‏. تاريخ، رابطه‏ي انسان با كل نظام است. و در اين رابطه حركت تاريخ و رفت و آمد جامعه‏ها مشخص مي‏شود. با اين ديد ديگر مالك ابزار و فاقد ابزار و خرده بورژوا و لمپن مطرح نمي‏شود، كه داستان داستان هماهنگ و ناهماهنگ و مذبذب است. داستان متقي و كافر و منافق است. و در ادامه‏ي اين ديد ناچار مبارزه ميان متقي و كافر است نه مالك ابزار و فاقد آن؛ و اساس مبارزه بر عدم تطابق نيروي توليد و روابط توليد نيست كه به خاطر ناهماهنگي اين دو خصلت رونده و ايستاست.  اينها كه در راهند و در صراطند با آنها كه ايستاده‏اند درگيرند؛ كه ايستادن در اين كاروان پويا، كمتر از عقبگرد نيست. ادامه‏ي آن بينش و جريان فكري، سه مرحله را به مبارزه مي‏دهد: انتظار، تقيه، قيام. انتظار آماده شدن در فكر و روحيه و علم و طرح كلي عمل است، و تقيه نفوذ در دشمن و پوك كردن او از درون، و سپس نوبت قيام است. و در همين مرحله‏ي قيام، نوع تربيت كادر و نوع تشكل و سازمان هم شكل اسلامي خودش را مي‏يابد و همراه بينات و كتاب و ميزان، رابطه‏ي بيناتي، از رابطه‏ي سازماني جدا مي‏شود و مديريت عميقي كه آدم‏ها را با عمل‏هاشان به رفعت مي‏رساند و آنها را از درون پوك نمي‏كند شكل مي‏گيرد. عرفان اسلامی در عرفان اسلامي همراه آن بينش و معرفت و آن جريان فكري، تو حقيقت را مي‏فهمي و فهم و معرفت در تو عشق و علاقه را سبز مي‏كند كه شناخت خوبي‏ها و محبت‏ها و زيباييها و كمال، حب‏الخير را به كار مي‏گيرد، و با اين محبت و ايمان، نوبت به عمل و بلاء مي‏رسد و نوبت به عجز مي‏رسد و نوبت به اعتصام مي‏رسد. در اين بينش اول معرفت حقيقت است و سپس عشق و عمل و بلاء و عجز در كنار هم؛ و هدف نهايي معرفتي است كه به عبوديت منتهي شده و شهودي است كه اطاعت و تسليم و تفويض را به دنبال آورده باشد.   2- حوزه‏ي احساس‏ تربيت اسلامي با اين تأثير عميق بر حوزه‏ي شناخت، ناچار تأثير عميقي هم بر احساس آدمي دارد و او را در اين حوزه هم دگرگون مي‏نمايد. با اين بينش، سلوك و اخلاق، شروع و ختم و ابزار و وسايل ديگري‏ مي‏يابد. سلوك از معرفت نفس و خلق و دنيا و شيطان واللَّه به محبت و ايمان به غيب واللَّه و وحي و يوم الاخر مي‏رسد، و هر كدام از اين معارف و محبت‏ها، با تركيبي كه با احساسات و غرايز و خصلت‏هاي خوب و بد برخاسته از محيط و تربيت و شرايط اجتماعي تاريخي مي‏يابند، تبديل و دگرگوني عميقي را پي‏ريزي مي‏نمايد كه همراه شكر و عمل و همراه بلاء و محنت، عجز و اضطرار انسان را به او نشان مي‏دهد و ريشه‏هاي درماندگي او را آشكار مي‏سازد كه امام سيدالشهداء در دعاي عرفه مي‏فرمايد: «الهي اوقفني علي مراكز اضطراري» «1»  و اين وقوف به ريشه‏هاي اضطرار و عجز، انسان را به اعتصام و انقطاع و كمال الانقطاع مي‏رساند.   3- حوزه‏ي عمل‏ تأثير سوم تربيت، بر حوزه‏ي عمل و اقدام انسان است. عمل هنگامي كه زياد مي‏شود، غرور و توقع مي‏آورد و هنگامي كه كم و بي‏حال مي‏شود، يأس و نفرت و رجعت و بازگشت را باعث مي‏شود. براي نجات از استكثار و زياد شمردن عمل و براي رهايي از آفت‏هاي گوناگون عمل بايد به مقايسه‏ها و نسبت‏هايي توجه داشت: الف- نسبت عمل با عامل‏ها و انگيزه‏هايش‏ ب- نسبت عمل با توان و وسعت او ج- نسبت عمل با جايگاه و زمان و مكانش‏ د- نسبت عمل با هدف‏هاي مطلوب‏ ه- نسبت عمل با عمل‏ها و كارهاي ممكن ديگر الف- عمل مثل اسكناس است؛ ارزش آن به انگيزه‏ها و عامل‏هاي آن است. ب- در اين مكتب سعي مطرح است نه عمل. و سعي عملي است كه با توان و قدرت انسان سنجيده شده. عمل با توانايي تو مقايسه مي‏شود، نه با دارايي و مكنت تو. تكليف به اندازه‏ي وسعت انسان است نه مكنت و دارايي او ج- نسبت سوم، مقايسه‏ي عمل با جايگاه آن است. اين مهم است كه عمل را بازمان و مكان خودش بسنجيم و شتاب كنيم. فقط به عمل و اقدام قانع نباشيم‏. د- وقتي كه ما كارهاي بزرگ را براي هدف‏هاي محدود و كوچك انجام مي‏دهيم، ارزش عمل‏هاي ما را هدف‏هاي ما تعيين مي‏كند. ارزش عمل مربوط به هدف و انگيزه و بينش تو از آثار و روابط آن است كه اين همه بر شكل عمل هم اثر مي‏گذارند. ه-این کافی نیست که یک عمل همراه نیت و سنت و وسع و زمان و مکان مناسب باشد،که باید عمل در مقایسه ی با اعمال دیگر به اهمیت هم رسیده باشد.چون هنگام تزاحم تکالیف و کارها چاره ای جز انتخاب مهم تر نیست.خود سازی همین است که محرک ها و حرکت ها را کنترل کنیم.کنترل محرک ها به تنهایی کافی نیست. گذشته از اين تأثيرها كه تربيت اسلامي در اين نسبت‏گيري‏ها دارد، اين تربيت در دو زمينه‏ي ديگر هم بر عمل اثر مي‏گذارد. يكي در هنگام شك و ترديد و ديگري در هنگام خستگي و بي‏علاقگي. در هنگام شك، اصول عمليه را دارد. استصحاب، برائت، احتياط و تخيير قواعدي هستند كه در بن‏بست شك و ترديد راهگشا هستند. اگر با يقين به كاري روي آوردم، مادام كه به يقين مخالف و جديدي نرسم نمي‏توانم از آن يقين سابق صرف‏نظر كنم، كه دستور است: «لاتنقض اليقين بالشك». «1» اگر در اصل تكليفي شك داشتم كه لازم است يا نه، مادام كه يقين به تكليف ندارم، راحتم كه: «رُفِعَ عَنْ امتي‏ مالايَعْلمَوُن». «2» اگر در مورد تكليف شك داشتم ولي به اصل تكليف مطمئنم، بايد به‏ تمامي موردها عمل كنم و احتياط كنم. احتياط كنار كشيدن از عمل نيست، كه جمع كردن ميان اطراف يقين است. در صورتي كه ميان دو محذور گير كردم و هيچ‏ترجيحي و رجحاني را نشناختم، در اين هنگام باز تكليف من مشخص است و مخيرم. به رسول دستور مي‏دهند: «استقم كما امرت»، «1» نه فيما امرت؛ نمي‏گويند در مأموريت‏ها استقامت كن كه مي‏خواهند استقامت مثل امر باشد. مسئله اين نيست كه از هر راهي استقامت را به دست بياور، كه بايد استقامت تو از امر تو مايه بگيرد. عامل استقامت بايد امر تو باشد. اين چنين عملي است كه بالا مي‏رود و بالا مي‏برد.   4- حوزه‏ي علوم‏ تربيت ديني، در انسان روش‏هايي را به كار مي‏گيرد، و حياتي را پايه مي‏گذارد، كه تجربه و علم و استدلال و فلسفه و اشراق و عرفان را تغذيه مي‏كند و راه مي‏اندازد. همراه اين بينش كه تو استمرار و ارتباط و هدفداري و مرحله‏اي بودن و زيبايي و نظام اين جهان با تمامي پديده‏هايش را باور كرده‏اي، ناچار اين بينش به تجربه‏هاي علمي تو خط مي‏دهد و انگيزه‏ي تجربه و كيفيت تجربه و طرح جامع براي تجربه‏ها را دگرگون مي‏سازد.   انگيزه‏ي علمي‏ تجربه‏ي علمي بدون اين بينش، ناچار براي ارضاء حسّ كنجكاوي و يا احساس قدرت طلبي و يا راحت طلبي است. در حالي كه در سايه‏ي اين بينش تو جواب نهايي را گرفته‏اي و كنجكاوي تو با درك كلي از استمرار و ارتباط و هدف و نظام و جمال عالم، آرام شده و پس از آرامش به خاطر حركت بيشتر و انجام تكليف زيادتر، به تجربه مي‏پردازد تا همراه عظمت مالك، ملك و ملكوت، به خشيتي دست يابد. تجربه و نظر و تجربه و رأي، يعني تجربه‏ي باطني و ظاهري از ملك و پديده‏ها و از ملكوت و نظام حاكم مي‏گذرد و مالك را مي‏يابد و با او پيوند مي‏خورد و از حكومت مدعيان مالكيت سرباز مي‏زند و به قدرت‏ها خود را نمي‏فروشد. كيفيت كار  اگر تو پديده‏ها را در ارتباط تنگاتنگ با هم و با هدف و با رب بداني، ناچار وضعيت تحقيق عوض مي‏شود و به سطحي نگري و در ابعاد ماندن خاتمه داده مي‏شود. طرح جامع در حالي كه جريان صحيح تربيت، به جريان صحيح علم كمك مي‏كند و بينش انسان او را در علم و عمل و در طرح و تقدير راه مي‏اندازد. و در اين طرح ريزي و تقدير، انسان از قدر و از تجربه و از عبرت بهره‏مند است و تجربه‏هاي ديگران براي او راهگشاست. اين جريان علمي آزاد، ابتكار را نمي‏گيرد و حافظه را تلنبار نمي‏كند، و امتحان‏هايي را به دنبال مي‏آورد كه ابتكار و مهارت را مشخص كنند، نه‏ قدرت حافظه و تخيل ذهن را.   خلاصه‏ تربيت بر شناخت و احساس و عمل اثر مي‏گذارد، و در اين تأثيرها به علم هم خط مي‏دهد. انگيزه و كيفيت كار و طرح جامع را پايه مي‏گذارد، و نيازها به تجربه و تجربه‏ها به صنايع ساده و صنايع به جمع بندي علمي و گسترش علوم لازم در اين مبادله‏ي زنده مي‏انجامد و تحميل تخصص‏ها و سنگيني رشته‏هاي علمي كنار مي‏رود، و امتحان‏ها هم به سوي نشان دادن ابتكار و مهارت روي خواهند آورد.

حضرت امام خمینی نهمین حدیث از کتاب" چهل حدیث" را به بیان نفاق در گفتار و نفاق در عمل ، مراتب ، درجات و درمان این بیماری قلبی اختصاص داده و باب سخن را در این زمنیه با روایتی از امام صادق علیه السلام می گشاید:

« هر کس مسمانان را با دورو و دو زبان دیدار کند، روز قیامت در حالیکه برای او دو زبان از آتش است ، محشور می گردد.»

معنای دورویی و دوزبانی

"دورویی" آن است که انسان ظاهرش را به گونه ای وانمود کند که خلاف باطنش باشد، مثلاً ظاهراً نشان می دهد که به کسی محبت دارد، اما در حقیقت خلاف آن باشد ، این را نفاق عملی می نامند .

"دو زبانی" آن است که شخص ظاهراً و در حضور کسی او را ستایش کند و اظهار دوستی نماید، اما در غیاب او ، از وی بدگویی و غیبت به عمل آورد . این را نفاق قولی (نفاق در گفتار ) می نامند .

البته نفاق در همه ابعاد ناپسند است ، اما این دو جنبه از نفاق محسوس تر و از صفات مشخص منافقان است .

مراتب نفاق

نفاق و دورویی مانند سایر صفات نفسانی مراتب و درجات مختلفی دارد . هر کدام از صفات درونی را که انسان درصدد معالجه بر نیاید، تقویت و چه بسا در ادامه عمر جزء ذات انسان گردد و تمام ابعاد شخص تحت حاکمیت و سیطره آن ویژگی نفسانی قرار بگیرد . صفت نفاق هم از این حکم خارج نیست . این صفت از ویژگیهای شیطان است . چنان که آن ملعون برای آدم و حوا سوگند خورد من از پند دهندگان به شما هستم ( اعراف / 21) در حالی که غیر از این بود . بنابراین چه بسا باطن شخص منافق صورت شیطان شود ، در حالی که ظاهرش صورت انسان است . اگر انسان درصدد جلوگیری از این صفت ناپسند برنیاید، به اندک زمانی چنان مهار نفس گسیخته گردد که با هر کس رودررو و مواجه می شود ، دورنگی و نفاق را به کار می برد و صداقت و صمیمیت از وجودش رخت بر می بندد .

یکی از مراتب نفاق ، نفاق با خداوند متعال است ، که در این جهان مبتلای به آن هستیم . زمانی که پرده های غفلت کنار رفت و از دنیا رخت بر بستیم ، متوجه اعمال خود می شویم و متقاضی برگشت به دنیا می گردیم ( مومنون/99) ، اما چنین تقاضایی برآورده ناشدنی است .

اگر ظاهر و باطن مطابقت داشت ، خوشا به حال مدعی؛ والا شخص از جمله منافقان و دو زبانان و دورویان است و باید تا فرصت باقی است درصدد درمان نفس از این صفت ناپسند برآید .

پیامبر گرامی اسلام می فرماید:

« مسلمان کسی است که مسلمانان از دست و زبانش در امان باشند ».(کافی/ج 2)

ما را چه شده است که به هر طریق درصدد آزار دیگرانیم ؟! با این حساب چگونه ادعای مسلمانی می کنیم ؟!

ای مدعی!

ای مدعی ایمان! اگر واقعاً در عالم هستی، مؤثری جز خدا نمی دانی ، این همه خضوع در برابر اهل دنیا برای چیست؟!

ای مدعی اخلاص! اگر در زهد و اخلاص راستگو هستی و عبادات تو برای خداست، پس چرا در برابر مدح و ستایش دیگران خوشحال می شوی؟!

ای مدعی ولایت از جانب ولی الله و مدعی خلافت از جانب رسول الله ! تو هر گاه بر اساس حدیث معروف، حافظ دین الهی و مخالف هوا و هوس و پیرو امر پروردگار باشی ، حجت الهی بر مردم هستی ، والا در حلقه عالمان بدکردار و از زمره منافقان می باشی.

ای مدعی حکمت الهی و ای دانشمند به حقایق و مبدا و معاد! به راستی اگر به احوال بهشت و دوزخ آگاهی ، باید آرام و قرار نداشته باشی، در آباد کردن عالم باقی همت گماری و از خواهش های نفس بپرهیزی، پس چرا این همه دانسته ها به قدر بال مگسی در تو اثر نکرده است ؟

درمان نفاق

1-اندیشیدن در پیامدهای نفاق ؛ شخص وقتی که به این صفت معروف شد ، از انظار مردم می افتد و رسوای خاص و عام می گردد؛ حتی اگر بتواند ماهیت خود را در این دنیا بر مردم پوشیده بدارد، در آخرت ماهیت و شخصیت واقعی او آشکار می شود و با منافقان و شیاطین عذاب همنشین می گردد . اندیشیدن در این پیامدها انگیزه مهمی برای معالجه این بیماری خواهد بود .

2-اقدام عملی : پس از اینکه شخص در پیامدها و عواقب این صفت ناپسند اندیشه کرد، باید دست به اقدام عملی نبرد . مدتی را در حرکات ، سکنات و گفتار خود دقت کند ، بر خلاف خواهش نفس گام بردارد، اعمال و گفتار خود را در ظاهر و باطن نیکو سازد و از خداوند متعال برای رهایی از دست این صفت پست کمک جوید. خداوند متعال نیز وقتی او را در مسیر مجاهدت دید ، یاری می رساند .

خداوندا! ما را از این خواب طولانی بیدار کن و از مستی و بی خودی هشیار فرما. دل ما را به نور ایمان منور کن . ما مرد این میدان نیستیم ، تو خود از ما دستگیری فرما.

با فضیلت ترین وقت خواندن نماز جعفر (طیار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. می توان آن را از نافله های شب یا روز حساب كرد كه هم برای او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر (طیار)، كما این كه در روایت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نیت می كند.

 

كیفیت نماز جعفر طیّار

این نماز چهار ركعت است كه دو سلام دارد (دو تا دو ركعتی).

در هر ركعتی حمد و سوره می خواند، سپس پانزده مرتبه می گوید: «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اكبر».

و همین تسبیح را ده مرتبه در ركوع و هم چنین ده مرتبه بعد از سر برداشتن از ركوع و هم چنین ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه بعد از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه بعد از سر بلند نمودن تسبیحات را می گوید.

پس در هر ركعتی هفتاد و پنج مرتبه و مجموع آنها (در تمام چهار ركعت) سیصد تسبیح می شود.

حال اگر كسی می خواهد نماز جعفر را بخواند، اما فرصت كافی برای گفتن تمام سیصد مرتبه ذكر تسبیحات اربعه را ندارد، می تواند به همان مقدار كه فرصت دارد بخواند و مابقی را پس از اتمام نماز، در هر حالتی كه بود، به امید ثواب بخواند و اگر اصلا وقت برای گفتن تسبیحات اربعه ندارد، می تواند دو نماز دو ركعتی به نیت جعفر بخواند و ذكرهای تسبیحات اربعه را بعد از نماز در حال راه رفتن و یا در محیط كار به امید ثواب بگوید و یا اگر فرصتش به مقداری است كه فقط می تواند دو ركعت از نماز را به صورت كامل بخواند می تواند آن دو ركعت را خوانده و بعد كه فرصت پیدا كرد دو ركعت دیگر را بخواند. حال اگر تسبیحات اربعه را فراموش كرد بخواند، در صورتی كه محلش نگذشته باشد باید آن را به جا آورد، اما اگر محل آن گذشته، نمازش صحیح است، ولی باید بعد از نماز هر مقداری را كه فراموش كرد به امید ثواب قضا كند.

 

آداب نماز جعفر طیّار

1. از آداب نماز جعفر طیار این است كه در ركعت اول بعد از حمد، سوره زلزال و در ركعت دوم سوره عادیات و در ركعت سوم سوره نصر و در ركعت چهارم سوره توحید خوانده شود.

2. مستحب است كه در سجده دوم ركعت دوم، بعد از تسبیحات بگوید: «یا من لبس العزّ و الوقار، یا من تعطّف بالمجد و تكرّم به، یا من لا ینبغی التّسبیح الّا له، یا من احصی كلّ شیء علمه، یا ذا النّعمه و الطّول، یا ذا المنّ و الفضل، یا ذالقدره و الكرم، اسئلك بمعاقد العزّ من عرشك و منتهی الرّحمه بكتابك و بأسمك الأعظم الأعلی و كلماتك التّامّات ان تصلّی علی محمّد و آل محمّد و افعل بی كذا و كذا» سپس حاجتهایش را بگوید، به فارسی هم می تواند حاجاتش را درخواست كند.

3. بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعایی را كه شیخ طوسی و سید بن طاووس از مفضل بن عمر نقل كرده اند بخواند.

مفضل می گوید: ابا عبدالله امام جعفر صادق ـ علیه السّلام ـ را دیدم نماز جعفر طیار را می خواند و دستهایش را بلند كرد و به این دعا خدا را خواند: «یا ربّ یا ربّ» تا نفس قطع شد، «یا ربّاه یا ربّاه» تا نفس قطع شد، «ربّ ربّ» تا نفس قطع شد، «یا الله یا الله» تا نفس قطع شد، «یا حیّ یا حیّ» تا نفس قطع شد، «یا رحیم یا رحیم» تا نفس قطع شد، «یا رحمان یا رحمان» هفت مرتبه، «یا ارحم الرّاحمین» هفت مرتبه. سپس گفت:

«اللّهمّ انّی افتتح القول بحمدك و انطق بالثّناء علیك و امجدك و لا غایه لمدحك و اثنی علیك و من یبلغ غایه ثنائك و امد مجدك و انّی لخلیقتك كنه معرفه مجدك و ایّ زمن لم تكن ممدوحاً بفضلك موصوفاً بمجدك عوّاداً علی المذنبین بحلمك تخلّف سكّان ارضك عن طاعتك و كنت علیهم عطوفاً بجودك جواداً بفضلك عوّاداً بكرمك یا لا اله الّا انت المنّان ذو الجلال و الإكرام».

سپس حضرت به من فرمود: «ای مفضل اگر حاجت مهمی داری این نماز را به جا آور و با این دعا (خدا را) بخوان و حاجتت را (از خدا) بخواه كه خدا ان شاء الله برآورده می كند و به او اطمینان است».

نماز جعفر طیار را می توان به نیابت برای مردگان و شهدا خواند و هم چنین می تواند بدون نیابت ثوابش را هدیه كرد. هدیه كردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آنها را زیادتر می كند و هم اجر خود انسان را بیشتر می گرداند و هر چه هدیه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هدیه كننده بیشتر می شود.

این نماز را به حساب نوافل شبانه روزی می توان گذارد، یعنی نافله را به این طریق می توان به جا آورد.

در حدیث رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ آمده است در مقام كسی كه نماز جعفر گزارد، اگر بر او مثل ریگ بیابان و كف دریا گناه باشد كه می آمرزد مر او را حق تعالی.

التماس دعا

شیطان از جنس جن و از آتش خلق شده است . قبل از اینکه از بهشت رانده شود ، خداوند متعال را بسیار عبادت می کرد. به همین دلیل عزازیل نام گرفت . حضرت علی ( علیه السلام ) فرمودند : « شیطان خدا را 70 هزار سال عبادت کرد ، که فقط یک نماز دو رکعتی او 4 هزار سال طول کشید . » وقتی خداوند متعال انسان را از خاک آفرید ، و از روح خود در آن دمید ، به تمام ملائکه دستور داد که بر آدم سجده کنند و همه سجده کردند به جز ابلیس . گفت : من 70 هزار سال تو را عبادت کرده ام ، و خودت فرمودی هر کس مرا عبادت کند بی مزدش نمی گذارم و عوضش را به او می دهم .خداوند فرمود : هر چه از دنیا بخواهی به تو عطا می کنم .شیطان گفت : اول اینکه ؛ اجازه بدهی تا قیامت زنده بمانم . خداوند فرمود : تا روز معلوم ( ظهور امام زمان ) به تو مهلت می دهم . دوم اینکه ؛ به ازای هر فرزند آدم به من دو فرزند عطا کنی تا آنها را گمراه کنم .خداوند باز هم قبول کرد. سوم اینکه ؛ از تو می خواهم من را در بدن اولاد آدم همچون خون در جریان قرار دهی تا از هر جای بدنش که خواستم او را گمراه کنم . چهارم اینکه ؛ اولاد آدم مرا نبینند ولی من آنها را ببینم . پنجم اینکه ؛ به من قدرتی بدهی به هر شکلی که بخواهم در آیم و به هر جا که بخواهم بروم . ششم اینکه ؛ تا دم مرگ با آنها باشم ( یعنی حتی تا دم مرگ آنها را بتوانم وسوسه کنم .) امام محمد باقر ( علیه السلام ) فرمودند : هنگامی که انسان در حال جان کندن است خیلی تشنه می شود ، و در آن هنگام شیطان با یک لیوان آب می آید و می گوید بر من سجده کن تا این لیوان آب را به تو بدهم . هفتم اینکه ؛ از تو می خواهم من را بر سینه اولاد آدم مسلط گردانی تا او را وسوسه کنم . خداوند در آخر فرمودند : تمام خواسته هایت را بر آورده ساختم . ولی هر کس پیروی تو گردد ، او را با تو در جنهم می فرستم .بعد شیطان گفت : ای خداوند به عزت و جلالت قسم همه انسان ها را گمراه میکنم مگر بندگانی که مخلص باشند .سپس گفت حال که من را بیرون می کنی ، جایی برای زندگی کردنم بر گزین .خداوند فرمود : بازار و هر جا که رفت و آمد مردم است . شیطان گفت : غذای من چی ؟ خداوند فرمود : سر هر سفره ای که نام من (بسم الله الرحمن الرحیم ) برده نشود بنشین و با آنان که همچون حیوان گرسنه هستند غذا بخور . امام محمد باقر (علیه السلام ) در این باره فرمودند : اگر اول غذا یادتان رفت بسم الله بگویید ، هر زمان یادتان آمد ، بگویید تا شیطان هر چه خورده برگرداند.  بعد شیطان گفت برای من سخنی قرار بده . خداوند فرمود : سخن تو دروغ است . بعد گفت : برای من وسیله شکار قرار بده . خداوند فرمود : وسیله شکار تو زنان هستند تا با آن مردم را به دام اندازی .روزی پیامبر شیطان را در مسجد الحرام ، در حال ناراحتی دید . حضرت سوال کردند : ای ملعون چرا ناراحتی ؟ شیطان گفت : چون من هرچه سعی می کنم مردم را گمراه کنم تا به جهنم بروند ولی تو آنها را در قیامت شفاعت میکنی .و تمام زحمات مرا به هدر می دهی .حضرت فرمودند : از امتم چرا ناراحتی ؟ گفت امت تو خصوصیاتی دارند که امت های دیگر ندارند .( منظور شیعیان است ) اول اینکه ؛ وقتی بهم می رسند سلام می کنند و سلام اسم خداوند است و من از این اسم می ترسم. دوم اینکه وقتی همدیگر را می بینند به همدیگر دست می دهند و تا دست هایشان ازهم در نیامده ، گناهانشان می ریزد . سوم اینکه ؛ وقتی می خواهند غذا بخورند بسم الله می گویند ، و من دیگر نمی توانم غذا بخورم و گرسنه می مانم . چهارم اینکه بعد از غذا الحمد لله می گویند پنجم اینکه ؛ وقتی نام تو را می شنوند ، بلند بلند صلوات می فرستند و آنقدر ثواب آن زیاد است که من فرار می کنم.ششم اینکه ؛ وقتی که می خواهند کاری بکنند " إن شاء الله " می گویند و من دیگر نمی توانم در آن کار دخالتی کنم و آنها را بر هم بزنم. هفتم اینکه ؛ آنان صدقه می دهند ، و وقتی صدقه می دهند ، هم گناهانشان آمرزیده می شود و هم 70 نوع بلا را از خود دور می کنند . ( به همین دلیل حضرت نبی اکرم فرمودند : وقتی انسان دستش را در جیبش می کند تا صدقه بدهد 70 شیطان دست او را میگیرند تا او را منصرف کنند ) هشتم اینکه ؛ آنان قرآن می خوانند و در خانه ای که قرآن خواننده  می شود دیگر جای من نیست چون فرشته ها در آن رفت و آمد می کنند . نهم اینکه ؛ آنان زیاد مرا لعن می کنند و با هر لعنی زخمی به من می زنند و تا زمانی که آن شخص را به گمراهی نکشانم خوب نمی شود . دهم اینکه ؛ وقتی گناه می کنند سریع توبه می کنند و زحمات مرا به هدر می دهند . یازدهم اینکه ؛ هر گاه عطسه کنند ، الحمد لله  میگویند . پیامبر فرمودند : وقتی انسان نماز می خواند شیطان از آن دور می شود ، به خصوص اگر سجده نمازش طولانی شود ، شیطان از روی ناراحتی فریاد می زند . امام صادق ( علیه السلام ) فرمودند : هر کس نماز نخواند از شیطان پست تر است . چون شیطان یک خطا کرد و آن هم اینکه بر آدم سجده نکرد ولی انسان اگر نماز نخواند بر خداوند سجده نکرده است.  حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله ) فرمودند : مجوز عبور از پل صراط نماز است و اگر نماز قبول شود مابقی اعمال او نیز قبول می شود . در نمازها ، نماز صبح سفارش شده است و دلیل آن این است که در هنگام شب فرشتگان پیش انسان هستند و اعمال شب را می نویسند و هنگامی که اذان صبح را می دهند فرشتگان شب می روند وجای خود را به فرشتگان روز می دهند . پس اگر نماز صبح بخوانیم در دو پرونده ثبت می شود .آخرین عملی که فرشتگان شب می نویسند همین نماز صبح است و اولین عملی که فرشتگان روز می نویسند نیز همین نماز صبح است .امام صادق ( علیه السلام ) می فرمایند : از صفات مومن آن است که بسم الله الرحمن الرحیم را در نماز بلند می گوید .اگر بسم الله  را در نماز بلند نگوید شیطان تا پایان نماز بر روی شانه های او سوار می شود و او را وسوسه می کند و نیز فرمودند : هر کس بعد از تکبیر نماز ( قبل از شروع حمد ) ، " أعوذ بالله من الشیطان الرجیم " بگوید ، به اندازه هر مویی که د ر بدن اوست  هزار حسنه برای او می نویسند . پیامبر ( صلی الله علیه و آله ) فرمودند : هر کس بعد نماز تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها را (34 مرتبه الله اکبر ، 33 مرتبه الحمد لله ، 33 مرتبه سبحان الله ) بگوید ، بخصوص اگر با انگشتانش بشمارد  همان دستانش او را در قیامت شفاعت می کند .

به یاد همه گذشتگان :

شهید سید حسن گوهری ، شهید سید حسین گوهری ، مرحوم محمد علی نظری، شادی روحشان صلوات

براي تعريف تقوي ،توجه به نکات زير لازم است.

1. تقوي از ماده «وقي - يقي» به معني نگهداشت

و حفظ است. در مفردات قرآن آمده :

«الوقايه حفظ الشيء مما يؤذيه و يضره»

و قايه به معني حفظ چيزي است از آن چه كه باعث آزار او مي شود

و به او زيان مي رساند.

2. به لحاظ اخلاقي تقوي يک صفت نهادينه شده نفساني

 و به تعبير علماي اخلاق يک ملکه راسخه دروني

و به تعبيري امروزي يک مهارت است.

ملکه و مهارت حالت دروني و رواني اي است

که باعث مي شود عمل خارجي به راحتي،

روان و بدون زحمت از انسان صادر گردد.

تعریف تقوی :

تقوی نیرویی است که انسان را از گناه مصون وی دارد .

آثار تقوی :

الف ) در آیات قرآن  :

1.برکت در زندگی :

( اگر مردم ایمان بیاورند و تقوی داشته باشند ،

قطعا بر روی آنها درهای برکت را باز می کنیم. ) اعراف / 96.

2.قبولی اعمال  :

 ( خداوند فقط اعمال متقین را قبول می کند ). مائده /27.

3. ایجاد محبت  :

( کسانی که ایمان بیاورند  و عمل صالح انجام دهند

(تقوی داشته باشند ) خداوند آنها را محبوب می کند. ) مریم / 96.

4.فرقان :

( ای کسانی که ایمان آورده اید ، اگر تقوی داشته باشید ،

خداوند به شما فرقان خواهد داد . . . )

5.بخشش گناهان و پوشش عیوب :

( . . . و عیوب شما را می پوشاند و گناهان شما را می بخشد. ) انفال / 29.

6.گشایش مشکلات  :

( هر که  تقوی  داشته باشد ، خداوند راه خروج از مشکلات را

به او نشان می دهد . . .) طلاق /2.

7.روزی پنهان  :

( . . . و به او روزی  پنهانی می دهد .) طلاق / 3.

8.همراهی خداوند :

 ( بدرستیکه خداوند ، همراه با افراد با تقوی است  .) نحل / 128.

9.هدایت شدن بوسیله قرآن :

( این کتاب _ قرآن _ هدایت کننده ای برای متقین است .) بقره/2

السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا أبَا عَبْدِاللهِ ، السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللهِ ، السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ أمِيرِ المُؤْمِنينَ ، وَابْنَ سَيِّدِ الوَصِيِّينَ ، السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا ابْنَ فاطِمَةَ الزّهراءِ سَيِّدَةِ نِساءِ العالَمِينَ ، السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا ثَارَ اللهِ وابْنَ ثارِهِ وَالْوِتْرَ المَوْتُورَ ، السَّلأمُ عَلَيْكَ وَعَلَى الارْواحِ الّتي حَلّتْ بِفِنائِكَ ، وَأنَاخَتْ بِرحْلِك عَلَيْكُمْ مِنّي جَميعاً سَلامُ اللهِ أبَداً ما بَقِيتُ وَبَقِيَ الليْلُ وَالنَّهارُ.

يَا أبَا عَبْدِ اللهِ ، لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِيَّةُ ، وجَلّتْ وعَظُمَتْ المُصِيبَةُ بِكَ عَلَيْنا وَعَلَى جَمِيعِ أهْلِ الاسْلام ، وَجَلَّتْ وَعَظُمَتْ مُصِيبَتُكَ فِي السَّمَوَاتِ عَلَى جَمِيعِ أهْلِ السَّمَوَاتِ ، فَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً أسَّسَتْ أساسَ الظُّلْمِ وَالجَوْرِ عَلَيْكُمْ أهْلَ البَيْتِ ، وَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقامِكُمْ وَأزالَتْكُمْ عَنْ مَراتِبِكُمُ الّتِي رَتَّبَكُمُ اللهُ فِيها ، وَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً قَتَلَتْكُمْ ، وَلَعَنَ اللهُ الْمُمَهِّدِينَ لَهُمْ بِالتَّمْكِينِ مِنْ قِتالِكُمْ ، بَرِئْتُ إلى اللهِ وَإلَيْكُمْ مِنْهُمْ وَمِنْ أشْياعِهِمْ وَأتْباعِهِمْ وَأوْلِيائِهِمْ.

يَا أبَا عَبْدِاللهِ ، إنِّي سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَكُمْ ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَكُمْ وَوليٌ لِمَنْ والاكُم وعدوٌّ لِمَنْ عَاداكُمْ إلى يَوْمِ القِيامَةِ ، وَلَعَنَ اللهُ آل زِيَاد وَآلَ مَرْوانَ ، وَلَعَنَ اللهُ بَنِي اُمَيَّةَ قاطِبَةً ، وَلَعَنَ اللهُ ابْنَ مَرْجانَةَ ، وَلَعَنَ اللهُ عُمَرَ بْنَ سَعْد ، وَلَعَنَ اللهُ شِمْراً ، وَلَعَنَ اللهُ اُمَّةً أسْرَجَتْ وَألْجَمَتْ وَتَهيّأتْ وَتَنَقَّبَتْ لِقِتالِكَ ، بِأبِي أنْتَ وَاُمِّي لَقَدْ عَظُمَ مُصابِي بِكَ ، فَأسْالُ اللهَ الّذِي أكْرَمَ مَقامَكَ ، وَأكْرَمَنِي بِكَ ، أنْ يَرْزُقَني طَلَبَ ثارِكَ مَعَ إمام مَنْصُور مِنْ أهْلِ بَيْتِ مُحَمَّد صَلّى الله عَلَيْهِ وَآلِهِ.

اللهمّ اجْعَلْني عِنْدَكَ وَجِيهاً بِالحُسَيْنِ عَلَيهِ السَّلأم فِي الدُّنْيا وَالاخِرَةِ مِنَ المقَرّبينْ. يَا أبَا عَبْداللهِ ، إنِّي أتَقَرَّبُ إلى اللهِ تعالى ، وَإلَى رَسُولِهِ ، وَإلى أمِيرِ المُؤْمِنينَ ، وَإلَى فاطِمَةَ ، وإلى الحَسَنِ وَإلَيْكَ بِمُوالاتِكَ ، ومُوالاةِ أَوليائِك وَبِالْبَرَاءَةِ مِمَّنْ قَاتَلَكَ وَنَصبَ لَكَ الحَربَ ، وبالْبَرَاءةِ مِمَّنْ أسَّسَ أساسَ الظُّلْمِ وَالجَوْرِ عَلَيْكُمْ ، وَعلى أشياعِكُم وَأبْرَأُ إلى اللهِ وَإلى رَسُولِهِ وَبِالبراءِةِ مِمَّنْ أسَّسَ أساسَ ذلِكَ ، وَبَنى عَلَيْهِ بُنْيانَهُ ، وَجَرَى في ظُلْمِهِ وَجَوْرِهِ عَلَيْكُمْ وَعَلَى أشْياعِكُمْ ، بَرِئْتُ إلى اللهِ وَإلَيْكُمْ مِنْهُمْ ، وَأتَقَرَّبُّ إلى اللهِ وَإلى رَسولِهِ ثُمَّ إلَيْكُمْ بِمُوالاتِكُم وَمُوالاةِ وَلِيِّكُمْ ، وَبِالْبَرَاءَةِ مِنْ أعْدائِكُمْ ،وَالنَّاصِبِينَ لَكُم الحَرْبَ ، وَبِالبَرَاءَةِ مِنْ أشْياعِهِمْ وَأتْباعِهِمْ ، يا أبا عَبدِ الله إنِّي سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَكُمْ ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَكُمْ ، وَوَلِيٌّ لِمَنْ والاكُمْ ، وَعَدُوٌّ لِمَنْ عاداكُمْ ، فَأسْألُ اللهَ الّذِي أكْرَمَني بِمَعْرِفَتِكُمْ ، وَمَعْرِفَةِ أوْلِيائِكُمْ ، وَرَزَقَني البَراءَةَ مِنْ أعْدائِكُمْ ، أنْ يَجْعَلَني مَعَكُمْ في الدُّنْيا وَالاخِرَةِ ، وَأنْ يُثَبِّتَ لي عِنْدَكُمْ قَدَمَ صِدْق في الدُّنْيا وَالاخِرَةِ ، وَأسْألُهُ أنْ يُبَلِّغَنِي الْمقامَ الْمَحْمُودَ لَكُمْ عِنْدَ اللهِ ، وَأنْ يَرْزُقَنِي طَلَبَ ثَارِي مَعَ إمَام مَهْدِيٍّ ظَاهِر نَاطِق بالحقِّ مِنْكُمْ ، وَأسْألُ اللهَ بِحَقِّكُمْ وَبِالشَّأنِ الَّذِي لَكُمْ عِنْدَهُ أنْ يُعْطِيَنِي بِمُصابِي بِكُمْ أفْضَلَ ما يُعْطِي مصاباً بِمُصِيبَتِهِ ، يا لَها منْ مُصِيبَة مَا أعْظَمَها وَأعْظَمَ رَزِيّتهَا فِي الاسْلامِ وَفِي جَمِيعِ أهلِ السَّموَاتِ وَالارْضِ.

اللهُمَّ اجْعَلْني في مَقامِي هذا مِمَّن تَنالُهُ مِنْكَ صَلَواتٌ وَرَحْمَةٌ وَمَغْفِرَةٌ.
اللهُمَّ اجْعَلْ مَحْيايَ مَحْيا مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد ، وَمَماتي مَماتَ مُحَمَّد وَآل ِمُحَمَّد.

اللهُمَّ إنَّ هَذا يَوْمٌ تَبَرَّكَتْ بِهِ بَنُو اُمَيَّةَ وَابْنُ آكِلَةِ الاكْبادِ ، اللعِينُ بْنُ ال لعِينِ عَلَى لِسانِكَ وَلِسانِ نَبِيِّكَ صَلّى الله عَلَيْهِ وَآلِهِ في كُلِّ مَوْطِن وَمَوْقِف وَقَفَ فِيهِ نَبيُّكَ ـ صَلّى الله عَلَيْهِ وَآلِهِ ـ.

اللهُمَّ الْعَنْ أبَا سُفْيانَ وَمُعَاوِيَةَ وَيَزيدَ بْنَ مُعَاوِيَةَ وآلَ مَرْوَانَ عَلَيْهِمْ مِنْكَ اللعْنَةُ أبَدَ الابِدِينَ ، وَهذا يَوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِيَاد وَآلُ مَرْوانَ عَليهِمُ اللَّعْنةُ بِقَتْلِهِمُ الحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلأم. اللهُمَّ فَضاعِفْ عَلَيْهِمُ اللعْنَ وَالعَذابَ الالِيم.
اللهُمَّ إنِّي أتَقَرَّبُّ إلَيْكَ في هذَا اليَوْمِ ، وَفِي مَوْقِفِي هَذا ، وَأيَّامِ حَيَاتِي بِالبَرَاءَةِ مِنْهُمْ ، وَاللعْنَةِ عَلَيْهِمْ ، وَبِالْمُوالاةِ لِنَبِيِّكَ وَآلِ نَبِيِّكَ عَلَيِه وعَلَيْهِمُ السَّلأمُ.

ثمّ يقول:
اللهُمَّ الْعَنْ أوّلَ ظالِم ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد ، وَآخِرَ تَابِع لَهُ عَلَى ذلِكَ ، اللهُمَّ الْعَنِ العِصابَةَ الَّتِي جاهَدَتِ الْحُسَيْنَ عَلَيْهِ السَّلأم وَشايَعَتْ وَبايَعَتْ وَتابَعَتْ عَلَى قَتْلِهِ. اللهُمَّ الْعَنْهم جَميعاً ( يقول ذلك مائة مرّة).

ثمّ يقول:
السَّلأمُ عَلَيْكَ يَا أبا عَبْدِاللهِ وَعلَى الارْواحِ الّتي حَلّتْ بِفِنائِكَ ، وَأنَاخَت برَحْلِك عَلَيْكَ مِنِّي سَلامُ اللهِ أبَداً مَا بَقِيتُ وَبَقِيَ الليْلُ وَالنَّهارُ ، وَلا جَعَلَهُ اللهُ آخِرَ العَهْدِ مِنِّي لِزِيَارَتِكُمْ ، أهْلَ البَيتِ السَّلأمُ عَلَى الحُسَيْن ، وَعَلَى عَليِّ بْنِ الحُسَيْنِ ، وَعَلَى أوْلادِ الحُسَيْنِ ، وَعَلَى أصْحابِ الحُسَينِ الذينَ بَذَلُوا مُهَجَهُم دُونَ الحُسين ( يقول ذلك مائة مرّة ).

ثمّ يقول:

اللهمَّ خُصَّ أنْتَ أوّلَ ظالم بِاللّعْنِ مِنِّي ، وَابْدَأْ بِهِ أوّلاً ، ثُمَّ الثَّانِي ، وَالثَّالِثَ وَالرَّابِع. اللهُمَّ الْعَنْ يزِيَدَ خامِساً ، وَالْعَنْ عُبَيْدَاللهِ بْنَ زِيَاد وَابْنَ مَرْجانَةَ وَعُمَرَ بْنَ سَعْد وَشِمْراً وَآلَ أبي سُفْيانَ وَآلَ زِيَاد وآلَ مَرْوانَ إلَى يَوْمِ القِيامَةِ.

ثم تسجد وتقول:
اللهمَّ لَكَ الحَمْدُ حَمْدَ الشَّاكِرينَ لَكَ عَلَى مُصابِهِمْ ، الحَمْدُ للهِ عَلَى عَظِيمِ رَزِيّتي. اللهُمَّ ارْزُقْني شَفاعَةَ الحُسَيْن عَلَيهِ السَّلأم يَوْمَ الوُرُودِ ، وَثَبِّتْ لي قَدَمَ صِدْق عِنْدَكَ مَعَ الحُسَيْنِ وَأصْحابِ الحُسَيْن الّذِينَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَيْن عَلَيْهِ السَّلأم.
منبع: حاروف

قسمت اول

هولوکاست اصطلاحاً به فاجعۀ عظیمی گفته می شود که طی آن شش میلیون نفر از پنج میلیون و

چهارصد هزار نفر جمعیت یهودی ساکن در اروپا به طرز فجیعی به ملکوت اعلا پیوستند.

روحشان شاد و یاد و خاطره شان همچنان بر تارک تاریخ فرخنده باد.

لازم به ذکر است از این پس برای رعایت اختصار به جای واژۀ هولوکاست از واژۀ هولو استفاده می کنیم.

تاریخ از نظر صهیونیسم  به سه دورۀ کلی تقسیم می شود:

دورۀ اول: قبل از هولو

دورۀ دوم: حین هولو

دورۀ سوم: بعد از هولو

قسمت دوم

قبل از هولو:

جالب است بدانید صهیونیست ها قبل از هولو هم وجود داشتند؛ خیلی قبل از هولو. حتی از همان اول.

منتها آن وقت ها هنوز اسمشان صهیونیست نبود ، بلکه چیزهای دیگری بود.

آن ها آدم های فرهیخته ای بودند برای همین احتیاجی به تعلیمات پیامبران نداشتند. آن ها کسانی را

که مثل خودشان فرهیخته نبودند و از تعلیمات حضرت موسی (ع) و پیامبران دیگر تبعیت می کردند از

بقیه جدا می کردند تا سطح فرهنگ و فرهیختگی جامعه پایین نیاید. آن ها آیات کتاب آسمانی شان را در

اختیار مردم قرار می دادند و برای این که مردم قدر آن آیات را بیشتر بدانند از آن ها وجه ناچیزی می

گرفتند. البته برای حفظ ایمان مناسب مردم برخی از آیات را از آن ها مخفی می کردند و به جای آن ها

آیات مناسب تری تولید کرده، تحویل اجتماع می دادند.

آن ها آدم های خوب و مهربانی بودند. مهربانی آن ها تا اندازه ای بود که به پیامبران شان

اجازه می دادند خودشان نحوۀ قتل شان را انتخاب کنند.

آن ها به هنرهای تجسمی علاقۀ زیادی داشتند. برای همین یکی از هنرمندان مطرح آن ها به نام

«استیون سامری» با ساختن یک گوسالة هنری موجب رونق هنر شد و باعث شد مردم به او احترام

بگذارند.

آن ها به نیازمندان پول قرض می دادند و در هنگام بازپرداخت، برای این که نیازمندان به قرض گرفتن و

مفت خوری عادت نکنند، کارمزد ناچیزی از آن ها دریافت می کردند که صرف توسعه و سازندگی امت می

شد.

در عین حال برای این که پویایی جوامع و ملت ها زیاد شود،با برگزاری اختلاف میان آن ها باعث تحولات

اجتماعی و سیاسی و فرهنگی در جهان می شدند و در جریان این تحولات در راه خدا منافع جالبی

کسب می نمودند.

با این حال معلوم نیست چرا در طول تاريخ بشریت،مردم غیر یهودی همواره با آن ها که تا حدّ مرگ،

خوب، مهربان، هنردوست و جالب توجه بوده اند؛ ستیز کرده، آن ها را از بین می بردند.

قسمت سوم

حین هولو:

به این ترتیب سال ها و بلکه قرن ها همه چیز همین طور به خوبی و خوشی پیش می رفت. تا اینکه:

آدولف هیتلر پیدا شد. هیتلر آدمی بود آلمانی، نژادپرست، خوش تیپ، جنگ افروز و از همه بدتر یهودی

خفه کن.

هیتلر یک روز صبح که از خواب پا شد تصمیم گرفت شش میلیون یهودی را خفه کند.

اما بدبختانه در آن زمان تنها پنج میلیون و چهارصد هزار یهودی در کل اروپا وجود داشت.

برای همین هیتلر طی فراخوانی ششصد هزار یهودی دیگر را به اروپا دعوت کرد یهودی ها آدم های

خوشبین و پاک نیتی بودند. برای همین طی چند روز به اروپا مهاجرت کردند و به این ترتیب الباقی شش

میلیون یهودی هم جور شد.

هیتلر به همراه همدستانش شش میلیون یهودی جمع آوری شده را به طور فشرده و با رعایت موازین

شرعی در اردوگاه آشویتس و یکی دو اردوگاه دیگر جا داد.

هیتلر به همدستانش دستور داد برای پذیرایی از مهمانان یهودی اش تعدادی اتاق بسازند. هیتلر برای

اینکه چگونه مهمانانش را در این اتاق ها سربه نیست کند خیلی فکر کرد:

او مدتی به اتاق دار فکر کرد.

بعد فکرش متوجه اتاق تیر شد.

مدتی هم مثل سلاطین قدیمی به اتاق شیرهای درنده

و اتاق تمساح ها فکر کرد.

تا اینکه ناگهان ایدۀ جذّاب و کم خرج “اتاق گاز ”به ذهنش رسید.

هیتلر برای ساختن اتاق گاز انواع گازها را امتحان کرد:

ابتدا به سربازانش دستور داد یهودی ها را گاز بگیرند.

بعد دستور داد تا با کپسول گاز توی سرشان بکوبند.

بعد از آن دستور داد یهودی ها آن قدر کپسول های گاز را در اتاق جابجا کنند که از خستگی بمیرند. اما با

این روش ها توانست تعداد کمی از یهودی ها را بکشد تا این که به فکرش رسید به سربازانش دستور

بدهد یهودی ها را با استفاده از گازهای مرگبار خفن، خفه کنند.

همدستان جانی هیتلر، با رشادت و سرعت، تمام وظایف محوله را انجام میدادند و در هر وعده سه هزار

یهودی را در اتاق های دویست و ده متر مربعی خفه می کردند. آلمانی ها برای خفه کردن یهودی ها از

گاز «زیکلون ب» که یک شپش کش فوق العاده قوی است، استفاده کردند.

قسمت چهارم

یهودی ها چون همچنان مردم مظلوم و مهربانی بودند، اجازه می دادند که توسط آلمانی های جنایتکار

خفه شوند.

رشادت و ازخودگذشتگی سربازان آلمانی تا حدی بود که بااینکه بدون ماسک برای تخلیۀ اجساد یهودی

هابه درون اتاق های گاز می رفتند، سالم از آنجا برمی گشتند.البته بعدها معلوم شد که آلمانی ها گاز

«زیکلون ب» را طوری تربیت کرده بودند که به سربازان خودشان آسیب وارد نکند.

آلمانی ها کامیون هایی ساختند که گازسوز بود و با آن ‌ها اجساد خفه شده را انتقال می دادند. گاهی

هم از اگزوز آن ها برای خفه کردن یهودی ها استفاده می کردند.

سربازان آلمانی جنازه های یهودی های خفه شده را به کوره های «یهودیِ خفه شده سوزانی» منتقل

می کردند و در آنجا می سوزاندند.در ایام جنگ سوخت کافی برای سوزاندن اجساد یهودیانِ خفه شده

وجود نداشت. برای همین نازی ها یهودی های هنوز خفه نشده را مجبور می کردند صبح تا شب اجساد

را باد بزنند تا خوب گُر بگیرند.

این کار موجب افسرده شدن یهودی های خفه نشده شد و باعث شد خاطرۀ این کشتار جمعی هیچ وقت

از ذهن امت یهود پاک نشود.

این افسردگی باعث شد تار و پود روحی و جسمی امت یهود از هم گسیخته شود. برای همین وقتی

متفقین آلمان را اشغال کردند، هیچ اثری از بقایای جنازه های یهودی های خفه شده و سوزانده شده

پیدا نکردند.

قسمت پنجم

آلمانی ها از باقیماندۀ اجساد خفه شده و سوختۀ یهودی ها صابون و کود کشاورزی درست می کردند. تا

مدت ها بعد شاهدان ذهنی و عینی از داخل صابون های عطریِ MADE IN GERMANY لنگه استخوان،

خرده دندان، گیسِ سر، لوله بخاری و کیسۀ صفرای زنانه و مردانه پیدا می کردند.

آلمانی ها همچنین از پوست یهودی ها برای تهیۀ حباب چراغ و نیم شلوارِ سوارکاری، از موی آن ها برای

پر کردن تشک، از ناخن آن ها برای نواختن سه تار و گیتار، از چشم آن ها برای درست کردن تیله و از

نواحی دیگرشان برای کارهای دیگر استفاده کردند. به این ترتیب تا چندین سال در زندگیِ هر آلمانی آثار

مثبت یهودیانِ خفه شده دیده می شد.

پرسش و پاسخ

برگرفته از کتاب «چگونه پدرم سوخت»، خاطرات «مناخیم هیشیمبالا» از بازماندگان واقعۀ هولوکاست.

پرسش: اتاق گاز چیست؟

پاسخ: اتاق گاز اتاقی است که در آن عده ای گاز ول می دهند و عدۀ دیگری را خفه می کنند.

پرسش: اتاق گاز چگونه جایی است؟

پاسخ: اتاق گاز یک فضای دربسته است به مساحت دویست و ده مترمربع. آلمانی ها یهودی های

مظلوم و بی پناه را در دسته های سه هزار نفری در این اتاق ها جمع می کردند و از بالا روی سرشان گاز

ول می دادند.

پرسش: آلمانی ها چگونه گاز را در اتاق ها ول می دادند؟

پاسخ: آن ها پس از آن که یهودی ها را در اتاق ها جمع می کردند، خودشان با کپسول های گاز روی

پشت بام می رفتند و گاز را از بالا روی سر یهودی ها ول می دادند. آن ها گاهی شیر گاز را باز می کردند

و گاز را ول می دادند و گاهی هم که حوصله نداشتند خودِ کپسول گاز را ول می دادند.

پرسش : چگونه در حالی که در سقف اتاق های گاز حفره ای برای ول دادن گاز وجود نداشت، آلمانی ها

گاز را از روی سقف ول می دادند؟

پاسخ : خفه شو! ضدّ یهودِ جنایتکار! به چه جرأتی این سؤال را پرسیدی؟ حیوانِ وحشیِ جنایتکارِ پستِ

کثیفِ رذلِ قاتلِ بی تربیت!

پرسش: آیا حقیقت دارد که یهودیان سرشناسی چون «اسحاق شامیر» و «اوراهام اشترن» جزو حامیان

و همکاران هیتلر بوده اند و همچنین حدود هزار و دویست یهودی در اس اس و ارتش آلمان، حتی در ردۀ

مارشالی و فیلد مارشالی حضور داشته اند؟

پاسخ: ر.ک. به جواب سؤال قبلی.

پرسش: آلمانی ها چگونه اجساد یهودی های خفه شده را ازاتاق خارج می کردند؟

پاسخ: آن ها دو انگشتی دماغشان را می گرفتند و با دست دیگرشان یقه اجساد را می گرفتندو می ا

نداختند بیرون.من خودم به جان مادرم شاهد بودم که خود اجساد با نجابت مثال زدنی خود در عملیات

حمل خودشان کمک می کردند.

قسمت ششم

پرسش: چرا هیچ سندی دالّ بر صدور دستور کشتار جمعیِ یهودیان توسط نازی ها پیدا نشده است؟

پاسخ: چون این اسناد خیلی خیلی زیاد محرمانه بودند و یهودیان به خاطر احترام به اخلاق و جوانمردی

به آن ها دست نزدند.

پرسش: آیا هولوکاست تنها در جریان جنگ جهانی دوم رخ داد؟

پاسخ: خیر. ابتدا در جریان جنگ جهانی اول شش میلیون یهودی بر اثر گرسنگی و فقر جان خود را از

دست دادند. اما چون در آن موقع کسی به این ماجرا توجه نکرد، قرار شد آن شش میلیون یهودی کشته

شده، خودشان را زنده نگه دارند و در جریان جنگ جهانی دوم توسط نازی ها خفه شوند که همین اتفاق

هم افتاد و آن ها خفه شدند، که الان داریم راجع به همین صحبت می کنیم.

قسمت هفتم

بعد از هولو:

تا ماه های آخر جنگ جهانی دوم هیچ کس از وجود اتاق های گاز و کوره های آدم سوزی اطلاع نداشت.

همچنین به علت آن که سربازان آلمانی در روزهای آخر جنگ اتاق ها و کوره ها را نابود کردند، اگر

امدادهای غیبی به کمک نمی آمد کسی از وجود آن ها مطلع نمی شد.

هیچ کس به جز مقتولین و خفه شدگان از نحوۀ عمل اتاق های گاز مطلع نبود، برای همین خود آن ها

مجبور شدند در دادگاه نورنبرگ حاضر شوند و حقایق را افشا کنند. دادگاه نورنبرگ هم با بزرگواری تمام

،خود را از قید و بند بوروکراسی های مرسوم رها کرده، شهادت اموات را پذیرفت.

البته آدولف هیتلر به علت گستردگی جنایاتش، حتی پس از مرگ هم حاضر به اعتراف نشد.

پس از پایان جنگ به وسیلۀ امدادهای غیبی کشف شد که هیتلر و همدستانش از میان پنج ميلون و

چهارصد هزار یهودی ساکن در اروپا، شش میلیون نفر را کشت و سه میلیون نفر دیگر را هم آواره کرد.

بعدها نُه میلیون یهودی دیگر ابراز داشتند که جزو شش میلیون یهودی خفه شده در اتاق های گاز

هستند و به خاطر این موضوع از آلمانی ها شکایت کردند.

دوازده میلیون یهودی دیگر نیز اعلام کردند که در کوره های آدم سوزی آلمان نازی، زنده زنده سوزانده

شده اند.

قسمت نهم

همچنین پنجاه سال بعد، محققین بی طرفِ صهیونیست متوجه شدند آلمانی های جنایتکار در هنگام

اقامت یهودی ها در اردوگاه ها، آن ها را مجبور به کار اجباری می کرده اند، به همین علت تمام

کشورهای منطقه به طور داوطلبانه اظهار داشتند که مایلند مبلغ دستمزد یهودیانِ مذکور را به علاوۀ

کارمزد مربوطه محاسبه کرده و به “صندوقِ مجمعِ مطالباتِ مالیِ یهودیان” واریز کنند.

همچنین همین محققین ثابت کردند مفتی اعظم بیت المقدس در زمان جنگ سه بار به عکس هیتلر

نگاه کرده است. در نتیجه فلسطین به یهودیان تعلق دارد.

سرزمین فلسطین به کلی خالی از سکنه بود.

فقط تعداد محدودی مسلمان بومی در آنجا بودند...

که دوست داشتند برای تبرک خودشان را در مقدم یهودیهای صهیونیست قربانی کنند.

اين بومي ها براي اینکه از یهودی های خفه شده و نشده دل جویی کرده باشند، خودشان اعلام داشتند

حاضرند سرزمین خالی از سکنۀ خود را در راه خدا به آنان واگذار کنند.

یهودی های صهیونیست ابتدا از قبول پیشنهاد فلسطینی ها امتناع کردند اما وقتی با اصرار آن ها مواجه

شدند، این پیشنهاد را پذیرفتند. آن ها برای اینکه احساس نکنند مورد ترحم قرار گرفته اند، فلسطین را با

زور از فلسطینی ها قبول کردند و آنجا را مسکونی نمودند.

قسمت دهم

یهودی های صهیونیست پس از آن که در فلسطین مستقر شدند، ضمن تقدیر و تشکر شایان از ساکنان

آن سرزمین، از آن ها تقدیر و تشکر شایانی به عمل آوردند.

آن ها شخصاً به تک تک شهرهای فلسطین رفته و مردم را مورد محبت بی شائبه خود قرار دادند. ولی

چون راه درست ابراز محبت را بلد نبودند محبت شان به نتایج دیگری منتهی می شد.

از آن جا که یهودی ها در طول تاریخ و جغرافیا همواره مورد ظلم و ستم و خفه سازی قرار گرفته بودند

مجامع جهانی -که همان مجامع اروپایی و آمریکایی بودند- تصمیم گرفتندتا وقتی که صهیونیست ها راه

درست ابراز محبت را یاد بگیرند آن ها را کلاً راحت بگذارند و کاری به کارشان نداشته باشند.

یهودی های صهیونیست برای این که از این به بعد مورد ظلم و ستم قرار نگیرند برای دفاع از خودشان در

برابر دیگران آماده شدند.

و از آن جا که دیگران شامل تمام دنیا می شود به اندازه نابودی تمام دنیا سلاح اتمی درست کردند.

قسمت یازدهم

بعدها آدم های ضایع و نامربوطی سعی کردند این حقایق را زیر سؤال ببرند. از آن جمله اند:

رابرت فوریسون، مارک وبر، يورگن گراف، فردريک توبن، ديويد ايروينگ، گرمار رادولف، پل راسینیه و مازیار

بیژنی.

این آدم ها پس از مدتی به علت مبارزه با حقیقت دچار عذاب وجدان شدند.

بعضی هایشان از فرط عذاب وجدان مورد خودکشی قرار گرفتند.

بعضی دیگر از شدت عذاب وجدان دچار سوختگی با اسید و کوفتگی با مشت و لگد شدند.

... بعضی دیگر نیز از شدت عذاب وجدان محاکمه شدند و به زندان افتادند تا آن که یهودی های مهربان و

انسان دوست برای جلوگیری از این تلفات و خسارات، تصمیم گرفتند که دیگر کسی این حقایق را زیر

سؤال نبرد.

چون احتمال داشت باقیماندۀ یهودیان عالم بار دیگر مورد هولوکاست و خفگی ناشی از آن قرار بگیرند،

جهانیان تصمیم گرفتند به صهیونسیت هااجازه بدهند هرکس را که بالای چشمش ابرو بود مورد پاکسازی

قرار دهند.

آن ها متوجه شدند؛ فلسطینی ها، لبنانی ها، سوریه ای ها، ایرانی ها و تقریباً تمام مردم جهان

درناحیۀ بالای چشم، یعنی درست زیر پیشانی شان یک جفت ابرو دارند.

برای همین تصمیم گرفتند در برابر آن ها از خودشان دفاع هسته ای و غیرهسته ای بکنند.

قسمت دوازدهم

صهیونیست ها دفاع از خودشان را از فلسطین شروع کردند و قصد دارند بقیّۀ ابروداران منطقۀ متعلق به

خودشان یعنی از ناحیۀ نیل تا ناحیۀ فرات را نیز مورد دفاع از خود قرار بدهند.

بنابراين نتیجه می گیریم که هولوکاست یک واقعه مسلم تاریخی است که در آن شش میلیون یا هرچه

بیشتربهتر یهودی مظلوم به ملکوت اعلا پیوسته اند...

... و هرکس در آن شک کند

بد و زشت و جنایتکار و احمق است

و باید بمیرد یا کشته شود. آمین!

 سید شهیدان اهل قلم

                شهید سید مرتضی آوینی  

 
بصیرت

اینها قسمتی از سخنرانی شهید عبدالحمید دیالمه است، یک هفته قبل

ازانفجار هفتم تیر که به شهادت او و عمده همفکرانش در حزب جمهوری

منجر شد.

"همین الآن هم هزاران نفر داد می زنند ولی به دلیل اینکه معروف نیستند

کسی حرفشان را گوش نمی کند.

زمان بنی صدر هم ما می گفتیم ولی کسی حرفمان را گوش نمی کرد...

همانطور که آن زمان افرادی با شیوه فکری ما مخالف بودند و همه می‌گفتند

که این مطالب را نباید بگویی، معتقد بودم که درست است و گفتم و مراحل

بعدش را هم ادامه دادم...همین الآن افرادی برای بعضی وزارتخانه ها کاندیدا

هستند که به اعتقاد من خط فکریشان درست نیست ولی متاسفانه

نمی‌توانم کاری کنم.

فقط می‌توانم به اندازه یک رأی مخالف به آنها بدهم، کار دیگری نمی‌توانم

بکنم.

یکی از نمونه هایش را که می‌توانم به شما بگویم و آن هم آقای موسوی

است، سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی.

اعتقادم بر این است که خط فکری او، خط فکری جنبش مسلمانان مبارز و

پیمان است.

البته نمی خواهم بگویم عضو آن سازمان است ولی خط فکریش همان

است و اگر رجوع کنید به روزنامه می‌بینید که در خیلی از جاها این خط

مشی را طی می کند.

این ها را من از دید حزب نمی بینم... مکرر در جلسات حزب گفتم و ضبط

هم شده و اگر نوارش را از بین نبرده باشند، دارند.

موضع‌گیری‌های روزنامه در بعضی از موارد، کم و بیش موضع‌گیری‌های

روزنامه امت (منظور روزنامه دکترپیمان) است.

به عنوان مثال برای مصدق مطلب چاپ می‌کند اما حتی یک خط، خوب دقت

کنید، حتی یک خط در مورد آیت الله کاشانی نمی‌نویسد.

بروید روزنامه‌های آن زمان را ببینید.

اگر شما یک خط در روزنامه، قبل از سالگرد آیت الله کاشانی، بعد از سالگرد

آیت الله کاشانی از این روزنامه آوردید من اسمم را عوض می‌کنم.

بعد از اینکه آقای فلسفی در نماز جمعه علیه مصدق صحبت کرد، مقاله

علیه آقای فلسفی را کدام روزنامه نوشت؟ روزنامه جمهوری اسلامی با

عنوان خیابان مصدق.

سرمقاله‌ای نوشت به اسم خیابان مصدق و شدیداً آن را کوبید به این بهانه

که این‌ها اختلاف انگیز است.

یک شب که من در حزب صحبت کردم و این موارد را گفتم، بعد از من آقای

موسوی آمد از خودش دفاع کند.

گفت ما اینها را نمی پذیریم به دلیل اینکه ما نمی‌خواهیم شیوه‌های

آناکرونیستیکی را در ایران دوباره ایجاد کنیم.

البته لفظ را اشتباه به کار می برد، ولی من آن برداشتی را که او از این لغت

داشت حالا می‌گویم والا معنایش این نیست.

برداشتش این بود که شیوه‌های آناکرونیستیکی یعنی این‌که ما یک چیزی را

که در تاریخ اتفاق افتاده مجدداً بیاییم تطبیق کنیم بر تاریخ فعلی.

مثلا اگر یک کاشانی و مصدقی آن زمان بوده، حالا بیاییم الآن هم یک

کاشانی و مصدق طراحی کنیم.

برداشتش از این لغت این بود.

اخیراً که امام در مورد مصدق این صحبت‌ها را کرد و گفت که او هم مسلم

نبود و اینها تفاله‌های او هستند و حتی امام در صحبت دیروزش می‌گوید

اینها مثل مصدق می‌خواهند رفراندم انجام دهند و این اندازه مصدق را

می‌کوبد و آن تجلیل را از آیت الله کاشانی می کند، برای آقای موسوی پیغام

فرستادم که برخلاف آن دیدی که شما داشتید، امام هم مثل اینکه

آناکرونیستیکی فکر می کند.

البته ایشان سابقه‌های قبلی هم در گروه‌های منفی داشته است. از جمله

بودنش در گروه نخشب به همراه پیمان و سامی و او همه در گروه نخشب

بودند، بعد از آنجا جدا شدند، پیمان گروه جنبش مسلمانان مبارز را درست

کرد، سامی گروه جاما را درست کرد و ایشان هم به ظاهر می گوید که من

مستقل هستم، ولی در واقع همان شیوه فکری را دارد و به اعتقاد من دقیقا

در داخل روزنامه [جمهوری اسلامی] هم همین شیوه فکری را اعمال کرده

است...

علاوه بر موضعگیری ایشان من موضعگیری خانمش را هم نمی پسندم.

نظر من نیست نظر اسلام است. یک مشت مزخرفاتی را بهم بافته به اسم

اسلام... او هم زیاد سابقه مسلمانی ندارد اما حالا چطور شد که مفسر

قرآن شد معلوم نیست.

هر کسی در عرض یک سال مفسر قرآن می شود، مخصوصاً اینکه در

جاهای مختلف هم به عنوان متفکر اسلامی با او مصاحبه می‌کنند!

در تلویزین می‌آید در مورد مسائل زن بحث می کند.

الآن با این شخصیت‌ها چه می شود کرد؟

وقتی الان برنامه این است که آقای موسوی بشود وزیر امور خارجه، من چه

بگویم؟

هرچه هم داد بزنم صدایم به جایی نمی رسد.

مجبورم فقط یک رأی مخالف بدهم." ₃

ادامه دارد...

                                              شادی روحش صلوات

Powered By
  BLOGFA.COM